با پیشرفت فناوری بلاکچین، برنامه های غیرمتمرکز (DApps) به عنوان یک رویکرد نوین در جهان دیجیتال مطرح شده‌اند . این برنامهها، قدرت اجرایی و انعطاف‌پذیری را با استفاده از قابلیت‌های بلاکچین فراهم می‌کنند و به کاربران امکان مستقلیت و کنترل بیشتر بر روی داده‌های خود را می‌دهند. در این مقاله، به بررسی برنامه های غیرمتمرکز می‌پردازیم و اهمیت و کاربردهای آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
برنامه های غیرمتمرکز یا DApps اساساً نسخه‌های مبتنی بر قرارداد هوشمند بلاک چین هستند که توسط شبکه اتریوم رایج شده‌اند. آنها دقیقاً مانند برنامههای سنتی عمل می‌کنند، البته dappها ویژگی‌های بسیار بیشتری نسبت به برنامههای سنتی ارائه می‌دهند.
DApps نشان دهنده راه جدیدی برای تعامل با امور مالی شخصی است. وقتی به امور مالی سنتی فکر می‌کنید، اغلب وام‌دهی، استقراض، پس‌انداز و موارد مشابه به ذهن می‌رسد. همه این برنامهها توسط یک مقام، سازمان یا موسسات مالی (شخص ثالث) تامین میشوند. زمانی که از آینده بازارهای مالی حرف می‌زنیم، بسیاری به ارزهای دیجیتال و بلاک چین فکر می‌کنند. دریافت وام در یک بازار مالی یا دولت غیرمتمرکز چگونه است؟
برنامه های غیرمتمرکز یا dapp چیست؟
برنامه های غیرمتمرکز (DApps) به برنامه هایی اطلاق میشود که توسط بلاکچین و قابلیت‌های آن برای اجرا و مدیریت طراحی شده‌اند. این برنامه ها، به طور کلی دارای سه ویژگی اصلی هستند.
اول، آنها باید در محیطی غیرمتمرکز و بدون وابستگی به یک سرور مرکزی عمل کنند. دوم، باید از قابلیت‌های بلاک چین مانند امنیت، شفافیت و تغییرناپذیری بهره ببرند. سوم، تصمیم‌گیری‌ها و عملیات مرتبط با برنامه باید براساس قوانین و قراردادهای هوشمند انجام شود.
DAppها اغلب روی پلتفرم اتریوم ساخته میشوند. آنها برای اهداف مختلفی از جمله بازی، امور مالی و شبکههای اجتماعی توسعه یافته‌اند.
تاریخچه برنامههای غیرمتمرکز یا DApps
با این که بیت کوین (BTC) اولین شبکه بلاکچین است، اما به خوبی توانست دنیای مالی گذشته را متحول سازد. در سال ۲۰۱۳ ویتالیک بوترین و همکارانش اتریوم (ETH) را معرفی کردند، به گزینه‌های بیشتر از یک ارز دیجیتال فکر می‌کردند. هدف آنها چیزی شبیه به یک زندگی غیرمتمرکز بود. اتریوم به جز اینکه یک ارز دیجیتال برای خرید و فروش باشد یک بستر برای ارائه انواع خدمات مالی و زندگی غیرمتمرکز است.
بوترین یک اینترنت مبنی بر بلاک چین که به جای شرکت، کاربران آن را اداره می‌کنند، فکر می‌کرد. برای انجام این کار، اتریوم از قراردادهای هوشمند (انجام خودکار معاملات و شرایط) استفاده می‌کند. این قراردادها، تغییرناپذیر هستند؛ زیرا قوانین و محدودیت‌ها در کد ارائه میشود؛ به این معنی است که هر طرف بدون نیاز به واسطه معامله را انجام می‌دهد و نیازی به پلتفرم متمرکز نخواهید داشت.
در سال ۲۰۱۴ گزارشی با عنوان “تئوری عمومی برنامه های dapp برای تعریف dappها ارائه شد. این گزارش توسط دیوید جانستون و شاون ویلکینسون نوشته شده است.
ویژگی برنامه های dapp
یک DApp باید دارای کد متن باز باشد و بدون دخالت شخص ثالث کار کند. باید توسط کاربر کنترل شود، همانطور که آنها تغییراتی را پیشنهاد می‌کنند که به طور خودکار اجرا می شوند.
تمام اطلاعات باید در یک شبکه بلاک چین در دسترس عموم نگهداری شود. عدم تمرکز بسیار مهم است؛ زیرا نمی‌تواند نقطه مرکزی برای حمله و هک وجود داشته باشد.
DAppها باید نوعی کریپتوگرافیک برای دسترسی داشته باشند و به مشارکت کنندگان در فعالیت‌های شبکه مانند ماینرها و استیکرها، پاداش دهند.
یک DApp باید یک روش اجماع داشته باشد که توکن‌هایی مانند اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoW) ایجاد کند. در گزارش ارائه شده سه “نوع” یا “لایه” از برنامه های dapp بر اساس نحوه تعامل کاربران دسته بندی شده است.
DApp های لایه یک به تنهایی در بلاک چین خود وجود دارند. محبوب ترین پروژه‌ها این نوع DApp هستند، مثلاً بیت کوین. برای مثال، آنها به یک الگوریتم اجماع و قوانین نیاز دارند.
DAppهای لایه دو معمولاً در بالای لایه یک ساخته میشوند و از قدرت بلاک چین استفاده می‌کنند. آنها اغلب پروتکل‌هایی در نظر گرفته میشوند که از توکن‌ها برای تعامل استفاده می‌کنند. راه حل لایه دوم اتریوم مثال خوبی از DAppهای لایه دو است. این احتمال وجود دارد که تراکنش‌ها در لایه دوم قبل از تعهد به لایه اول پردازش شوند.
لایه سوم نیز در صدر لایه دوم ایجاد میشود و اغلب اطلاعات مورد نیاز برای تعامل دو لایه را در خود نگه می‌دارد. همچنین رابط‌های برنامه نویسی برنامه (API) و اسکریپت‌های لازم برای عملکرد لایه‌های یک و دو را ذخیره کند. به عنوان مثال، یک پروتکل لایه سه می‌تواند DAppهای لایه دو مختلف را در خود جای دهد و تجربه کاربر را از طریق همه آنها تسهیل کند.
انواع مختلف DApps
برنامه های غیرمتمرکز (DApps) می‌توانند در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار گیرند. برخی از دسته‌بندی‌های رایج شامل برنامه های مالی، برنامه های بازی آنلاین، برنامه های تامین سلامت، برنامه های مدیریت املاک و مستغلات و بسیاری دیگر است. هر دسته برنامه دارای کاربردها و قابلیت‌های خاص خود است.
مطلب مرتبط: معرفی ۸ برنامه برتر dApp ترون
موارد استفاده از dappها
برنامه های غیرمتمرکز (DApps) در بسیاری از حوزه‌ها کاربردهای متنوعی دارند. در حوزه مالی، این برنامهها می‌توانند برای انتقال امن و شفاف ارزهای دیجیتال، تجارت الکترونیکی، اعطای وام‌ها و حتی ارائه ارزهای دیجیتال استفاده شوند. همچنین، در حوزه بازی آنلاین، برنامه های غیرمتمرکز می‌توانند برای توزیع عادلانه منابع بازی، مدیریت اموال دیجیتال و ارائه تجربه بازی بهتر استفاده شوند.
در حوزه سلامت، برنامه های غیرمتمرکز می‌توانند برای مدیریت و به اشتراک گذاری سوابق پزشکی، تحلیل داده‌های پزشکی و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی بهبود یافته استفاده شوند. همچنین، در حوزه مدیریت املاک و مستغلات، برنامه های dapp می‌توانند برای تسهیل فرآیند خرید و فروش املاک، رهن و اجاره ملک و مدیریت اطلاعات مستغلات مورد استفاده قرار گیرند.
علاوه بر این، برنامه های غیرمتمرکز می‌توانند در حوزه هایی مانند حمل و نقل، امنیت و حفاظت داده، ارتباطات و شبکههای اجتماعی نیز کاربرد داشته باشند. با توجه به امکانات و قابلیت‌های بلاکچین، برنامه های غیرمتمرکز در حال حاضر و در آینده می‌توانند در بسیاری از صنایع و حوزه‌ها استفاده شوند و نقش مهمی در تحول دیجیتال جهان ایفا کنند.
معایب و مزایای dapp چیست؟
شاید نتوان آینده چندانی را برای شرکت‌ها به همراه برنامه های غیرمتمرکز متصور شد، اما باید گفت که این برنامهها می‌توانند برخی از کارها را ساده کنند.
شاید بتوان گفت نبود مرجع مرکزی به معنای به روز رسانی و تغییرات کند پلتفرم است. از این گذشته، یک طرف به سادگی برنامههای خود را اجرا می‌کند. برنامههای DApp حتی برای رفع ایراد و اشکالات جزئی به اجماع اکثریت جامعه نیاز دارند که ممکن است چند هفته یا ماه طول بکشد؛ زیرا کاربران درباره نکات مثبت و منفی هر تغییر و موضوعی بحث می‌کنند.
مطلب مرتبط: معرفی برنامه غیرمتمرکز DApp تراست ولت
همچنین برنامه های غیرمتمرکز به یک پایگاه کاربری با اندازه نیاز دارند تا بتوانند به درستی کار کنند. آنها فقط برای تعامل با گره‌ها، حاکمیت و کاربران به پایگاه کاربری نیاز دارند. با این حال دسترسی به برنامه های dapp در مراحل اولیه شاید دشوار باشد.
در آینده دسترسی به برنامه های غیرمتمرکز آسان‌تر شود. در حال حاضر کاربران باید از مرورگری که از برنامه های dapp پشتیبانی می‌کند، استفاده کنند، ارز دیجیتال مورد نیاز ولت را ارسال کنند و از آن طریق تعامل داشته باشند. در حالی که کاربران حرفه‌ای نباید از این نظر مشکلی داشته باشند، اما بسیاری از مردم نمی‌دانند که از کجا باید شروع کنند.
مزایای برنامه های dapp
برنامه های غیرمتمرکز (DApps) دارای مزایای بسیاری هستند. این برنامه ها امکان انتقال امن و شفاف داده‌ها را فراهم می‌کنند. همچنین، با از بین بردن واسطه های مرکزی، هزینه‌ها و زمان اجرای تراکنش ها را بهبود می‌بخشند. همچنین، تغییرناپذیری داده‌ها و قابلیت کنترل دقیق تاریخچه تراکنش‌ها نیز از مزایای دیگر برنامه های غیرمتمرکز است.
چالش‌های برنامه های dapp
برنامه های غیرمتمرکز (DApps) با چالش‌هایی نیز روبرو هستند. یکی از این چالش‌ها، مقیاس‌پذیری است. با توجه به اینکه برنامه های غیرمتمرکز روی شبکه بلاکچین اجرا میشوند و هر تراکنش در سراسر شبکه منتشر میشود، ممکن است در صورت بالا رفتن تعداد کاربران و تراکنش‌ها، شبکه با مشکل ظرفیت مواجه شود.
چالش دیگری که وجود دارد، امنیت است. در برنامه های غیرمتمرکز، اطلاعات و تراکنش‌ها به صورت عمومی در بلاک چین قابل مشاهده هستند. این موضوع باعث میشود، هکرها برای بهره‌برداری از ضعف‌های امنیتی تلاش کنند و از اموال و داده‌های کاربران سوء استفاده کنند.
یکی از چالش‌های دیگر، قابلیت استفاده و رابط کاربری برنامه های غیرمتمرکز است. این برنامه ها بر اساس قوانین و قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند که ممکن است برای برخی افراد پیچیده به نظر بیاید. بنابراین، توسعه رابط کاربری کاربرپسند و ساده برای برنامه های غیرمتمرکز یک چالش است.
آینده برنامه های غیرمتمرکز
با توجه به رشد روز افزون فناوری بلاک چین و برنامه های غیرمتمرکز، آینده این برنامهها بسیار روشن و با امیدواری همراه است. با ادغام هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و تکنولوژی های دیگر، برنامه های غیرمتمرکز می‌توانند به سطح جدیدی از همکاری و امکانات دسترسی جهانی دست خواهد یافت. با استفاده از قراردادهای هوشمند و تکنولوژی بلاک چین، افراد و شرکت‌ها امکان برقراری ارتباط و همکاری مستقیم و بدون واسطه با یکدیگر را خواهند داشت. این امر منجر به کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت و بهبود کیفیت خدمات خواهد شد.
همچنین، برنامه های غیرمتمرکز قابلیت دسترسی جهانی را فراهم می‌کنند. با استفاده از بلاکچین و شبکههای بین‌المللی، افراد و شرکت‌ها می‌توانند به صورت آنلاین و بدون محدودیت جغرافیایی با یکدیگر همکاری کنند و خدمات را ارائه دهند. این امکان منجر به ایجاد بازار جهانی و افزایش رقابت قابل توجه خواهد شد.
جمع بندی
در نتیجه، برنامه های غیرمتمرکز با استفاده از بلاکچین و قراردادهای هوشمند، بهبود‌های بزرگی در صنایع و حوزه‌های مختلف از جمله ارزهای دیجیتال ایجاد کرده‌اند. این برنامهها قابلیت انعطاف پذیری، امنیت بالا، شفافیت و تغییرناپذیری دارند. با رشد فناوری و ادغام آن با سایر تکنولوژی‌ها، آینده برنامه های غیرمتمرکز روشن و پر امید است و می‌تواند نقش مهمی در تحولات دیجیتال جهان ایفا کند.
منبع: cointelegraph
