تصور کنید که قصد فروش یک خانه را دارید. این یک فرآیند نسبتاً سخت است که چند رابط نظیر شهرداری، دفتر اسناد رسمی و غیره دارد. به همین دلیل اکثر فروشندگان به دنبال یک مشاور املاک میگردند تا تمام کاغذبازیهای اداری را به عهده آنها بسپارند و تا زمان عقد قرارداد بر همه چیز نظارت داشته باشند؛ مانند قرارداد هوشمند.
قرارداد هوشمند، پروتکل خاصی دارد که برای مشارکت، تأیید، انجام مذاکره و عملکرد قرارداد تعیین شده است. قراردادهای هوشمند امکان انجام معامله های معتبر را بدون نیاز به شخص ثالث انجام میدهند. این معاملات قابل پیگیری و غیرقابل برگشت هستند. قردادهای هوشمند حاوی تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد هستند و کلیه ی اقدامات پیش بینی شده را بصورت خودکار انجام میدهند.
قراردادهای هوشمند چگونه ایجاد شدند؟
ایده ی اصلی و اولیه ی آن را یک دانشمند کامپیوتر و رمزنگار به نام Nick Szabo در ۱۹۹۴ مطرح کرد.
او اصول اولیه ی کار را مشخص کرد اما آن زمان شرایط و فضای مناسبی برای تحقق آن ها وجود نداشت. قراردادهای هوشمند از زمان ظهور فنآوری بلاک چین تغییرات زیادی کرده است. بیت کوین (BTC) پایه و اساس قرارداد را در بلاک چین ایجاد کرد. با این حال ابزار های آن همهی نیازها را برطرف نمیکنند. اتریوم، قراردادهای هوشمند را برای عموم قابل استفاده کرد و انگیزه بیشتری برای ساخت پلتفرمهای نیازمند به قرارداد هوشمند را داد.
اسمارت کانترکت چگونه کار میکند؟
قاعده ی اصلی را میتوان با ماشینهای فروش مقایسه کرد.
یعنی فقط دستورالعملهای داده شده به آنها را اجرا میکنند.
درابتدا، دارایی و شرایط قرارداد کدگذاری میشوند در بلوک هایی در بلاک چین قرار میگیرند. این قرارداد چندین بار بین گره های پلتفرم، توزیع و پخش میشدند. بعد از اجرای معامله، قرارداد با شرایطش سازگار و قابل اجرا خواهد شد (این برنامه اجرای تعهدات را بصورت خودکار بررسی میکند.)
قرار داد هوشمند اتریوم چیست؟
اتریوم (ETH) یک پلتفرم غیرمتمرکز است که قادر به اجرای قرارداد هوشمند است. قرارداد هوشمند معاملهها و فرایندها را بدون نیاز به واسطه انجام می دهد. این قراردادها غیر قابل برگشت و قابل پیگیری بوده و تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات را به طور خودکار فراهم میکند.
برای انجام قراردادهای هوشمند نیازی به افراد یا سازمان های واسطه نیست؛ زیرا فرآیند پرداخت و اجرای قرار داد به صورت خورکار انجام میشود. اگر تمامی شرایط درست باشد، فعالیت مورد نظر انجام خواهد شد.
انجام معامله و فرآیند پرداخت با کدگذاری تعیین میشوند که در صورت درست بودن شرایط موجود، این قرارداد بطور خودکار انجام میشود.
قرارداد هوشمند برخلاف قرارداد معمولی، غیر متمرکز و غیر قابل بازگشت است.
به عنوان مثال ممکن است تراکنشهایی که در بانک انجام میشود به وسیله مدیریت از انجام آنها جلوگیری شود. اما در قرارداد هوشمندی که پلتفرم اتریوم انجام میشود نمیتوان هیچ گونه دخالتی کرد و با توجه به زمان تعیین شده معامله در زمان مقرر به صورت خودکار انجام میشود.
مهم ترین مزیت اتریوم این است که هیچ گونه محدودیت در پردازش قراردادها ندارد. اتریوم به جای ارائه مجموعهای از عملیات های محدود، به توسعه دهندگان اجازه میدهد تا نرم افزارهای خودکار را روی بلاک چین اجرا کنند. بلاک چین اتریوم برای همه کسانی که بتوانند برنامه غیر متمرکزی ارائه دهند، قابل استفاده است.
برای ایجاد قرارداد هوشمند به چه چیزهایی نیاز داریم؟
برای ایجاد قرارداد های هوشمند شما نیاز دارید به:
- موضوع قرارداد
این برنامه باید به کالاها یا خدمات تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا آنها را به طور خودکار قفل و باز کند.
- امضای دیجیتالی
همه ی مشارکت کنندگان موافقت خود را با امضای قرارداد بوسیله ی کلیدهای خصوصی آغاز میکنند.
- شرایط قرارداد
شرایط قرارداد از یک توالی عملکرد دقیق گرفته میشود. همه ی شرکت کنندگان باید این قرارداد را امضا کنند.
- سیستم عامل غیرمتمرکز
قرارداد هوشمند در بلاک چین گسترش یافته و بین گره های پلتفرم توزیع میشود.
در چه جاهایی از زندگی واقعی میتوان از قرارداد هوشمند استفاده کرد؟
قرارداد های هوشمند میتوانند در زمینه های مختلفی مورد استفاده قرار گیرند.
- انتخابات
نتایج رأی گیری در بلاک چین قرار میگیرد و بین گره های شبکه توزیع میشود. تمام داده ها رمزگذاری شده و ناشناس هستند. این روش هرگونه دستکاری در رای ها را از بین میبرد.
- تدارکات
زنجیرهی ذخیره سازی عموماً طولانی است و شامل لینک های زیادی میشود. هر لینک باید تأییدی از لینک قبلی دریافت کند، پایان قرارداد را حفظ کند و اطلاعات بیشتری را ارسال کند. این کار زمان زیادی میبرد و ناکارآمد است، در حالی که با یک قرارداد هوشمند، هر یک از شرکت کنندگان میتوانند پیشرفت را ببینند و کار را به موقع انجام دهند. قراردادهای هوشمند شفافیت در شرایط قرارداد، امنیت از تقلب را تضمین میکنند. همچنین میتواند ردیابی محموله ها را با یکپارچه سازی اینترنت فراهم کند.
برخی از برنامه های احتمالی دیگر وجود دارند که به عنوان مثال در مدیریت، سیستم بانکی، بیمه، املاک، اینترنت و موارد دیگر قابل استفاده است.
مزایای قرارداد هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند در تمامی مزایای بلاک چین استفاده میشوند.
قراردادهای هوشمند شرایطی را فراهم میکنند:
- امنیت
قراردادهای هوشمند رمزگذاری شده و بین همه ی گره ها توزیع میشود.این تضمین میکند که بدون اجازه ی شما نه تغییر میکنند و نه از بین میروند.
- اقتصاد و سرعت
بسیاری از فرآیندها و پردازش ها خودکار هستند و بیشتر واسطه ها حذف میشوند.
- استانداردسازی
امروزه انواع مختلفی از قراردادهای هوشمند وجودارد. باتوجه به نیازتان میتوانید آنها را انتخاب کنید و یا حتی تغییر دهید.
نکات منفی قراردادهای هوشمند چیست؟
بالاخره قراردادهای هوشمند آنچنان بی عیب و نقص نیستند.
بعضی از مشکلاتی که قراردادهای هوشمتند میتوانند داشته باشند، عبارتند از:
- عوامل انسانی
کدها توسط افراد نوشته میشوند که ممکن اشتباه کنند. اگر قرارداد هوشمندی در بلاک چین قرار گیرد قابل تغییر نیست. بهترین مثال برای خطاهای افراد، DAO است. اشتباهات برنامه نویسان در کدنویسی برای کاربران و شرکت پرهزینه بود و برخی از هکرها از خطاها استفاده کرده و حدود ۶۰ میلیون دلار سرقت کردند.
- وضعیت قانونی نامشخص
در حال حاضر، قراردادهای هوشمند توسط هیچ دولتی تنظیم نمیشود. بنابراین اگر نهادهای دولتی تصمیم بگیرند یک چارچوب قانونی برای قراردادهای هوشمند تنظیم کنند، یک مسئلهی پنهانی بوجود میآید.
- هزینه های اجرایی
قراردادهای هوشمند بدون برنامه ریزی کارآیی ندارند. داشتن یک رمزگذار باتجربه برای ایجاد قراردادهای هوشمند ضد خرابی و پذیرفتن ساختار داخلی شرکت برای فنآوری بلاک چین ضروری است.
قرارداد هوشمند هنوز در ابتدای مسیر خود قرار داشته و برای اثبات تواناییهای خود نیاز به زمان دارد. این قراردادها یک هدف اصلی دارند و آن هم حذف واسطهها در معامله رمز ارزها است. بسیاری از افراد برای کاهش کارمزدها از این قراردادهای غیرمتمرکز استفاده میکنند که این امر موجب افزایش استفاده از ارزهای دیجیتال میشود.