بازار وام دهی NFT که زمانی یکی از پررونق‌ترین بخش‌های دنیای رمزارز برای تأمین نقدینگی به‌حساب می‌آمد، اکنون با سقوطی بی‌سابقه روبه‌رو شده است. در سال ۲۰۲۴، این حوزه شاهد رشد سریع و جذب کاربران زیادی بود، اما در سال ۲۰۲۵ شرایط به‌کلی تغییر کرده است. طبق گزارش جدید DappRadar، کاهش اعتماد کاربران، افت حجم وام‌ها و کاهش مشارکت وام‌گیرندگان و وام‌دهندگان باعث شده این بازار تا مرز نابودی پیش برود.
افت شدید بازار وام دهی NFT
در مقایسه با اوج بازار در ژانویه ۲۰۲۴، حجم وام دهی NFT با افتی ۹۷ درصدی مواجه شده و از نزدیک به ۱ میلیارد دلار به تنها ۵۰ میلیون دلار در ماه مه ۲۰۲۵ کاهش یافته است.
تعداد وام‌گیرندگان نسبت به سال گذشته حدود ۹۰ درصد کاهش یافته و میزان مشارکت وام‌دهندگان نیز با افت ۷۸ درصدی روبه‌رو شده است.
همچنین اندازه متوسط هر وام از حدود ۲۲ هزار دلار در سال ۲۰۲۲، اکنون به تنها ۴ هزار دلار در ماه مه ۲۰۲۵ رسیده است؛ یعنی کاهش چشمگیر ۷۱ درصدی در طی یک سال.
سلطه GONDI بر بازار وام NFT
پلتفرم GONDI اکنون با در اختیار داشتن ۵۴.۲ درصد از حجم کل وام‌های فعال، به رهبر بازار تبدیل شده و جای Blur را گرفته است.
پیش‌تر، پروتکل Blend وابسته به Blur بیش از ۹۶ درصد از بازار را در اختیار داشت، اما موفقیت اولیه آن عمدتاً ناشی از مشوق‌های ایردراپ و فعالیت‌های سفته‌بازانه بود — مدلی که در بازار نزولی فعلی کارایی خود را از دست داده است.
در مقابل، GONDI توانسته با ارائه وام‌های پایدارتر و بلندمدت که اغلب با NFTهای هنری پشتیبانی می‌شوند، کاربران جدیدی جذب کند.
محبوب‌ترین NFTها برای وثیقه؛ از پنگوئن‌ها تا آثار هنری
در پلتفرم‌هایی مانند NFTfi و Arcade، مجموعه‌های معروفی مثل Pudgy Penguins بیشترین حجم وام را ایجاد کرده‌اند و از ژانویه تاکنون بیش از ۲۰۳ میلیون دلار وام تولید کرده‌اند.
مجموعه‌هایی مانند Azuki و Bored Apes نیز همچنان در میان گزینه‌های محبوب قرار دارند، اما به دلیل نوسانات بالا، اعتماد کاربران به آن‌ها کاهش یافته است. در مقابل، در GONDI تمرکز بر NFTهای هنری و نسخه‌های تک‌عددی (۱/۱) مانند CryptoPunks، Fidenza و آثار Beeple افزایش یافته است.
همچنین، مدت‌زمان وام‌ها نیز کوتاه‌تر شده؛ به‌طوری‌که میانگین مدت‌زمان در ماه مه ۲۰۲۵ به ۳۱ روز کاهش یافته، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۳ حدود ۴۰ روز بود. این موضوع نشان‌دهنده رویکردی محتاطانه‌تر و تاکتیکی‌تر از سوی کاربران است.
رقبا و وضعیت فعلی بازار
در حال حاضر، تنها دو پروتکل GONDI و Blend سهم قابل‌توجهی از بازار را در اختیار دارند. در رتبه‌های بعدی می‌توان به NFTfi با ۷ درصد، Arcade با ۴.۷ درصد و JPEG’d با ۲ درصد سهم اشاره کرد.
پلتفرم‌های دیگر مانند Metastreet، Zharta و X2Y2 همگی کمتر از ۱ درصد سهم دارند و عملاً از رقابت خارج شده‌اند.
آیا بازار وام دهی NFT مرده است؟
برخلاف این افت شدید، کارشناسان DappRadar معتقدند که بازار وام دهی NFT هنوز به‌طور کامل از بین نرفته است.
آن‌ها تأکید دارند که بازگشت این بازار تنها با تغییرات جزئی در پروتکل‌ها یا وام‌های مبتنی بر هنر ممکن نیست. برای احیای این حوزه، نیاز به کاربردهای واقعی، نوآوری‌های مبتنی بر کارایی و استفاده از دارایی‌های واقعی در قالب توکن‌سازی وجود دارد.
مدل‌های جدید مانند وام‌دهی بر اساس اعتبار کاربران، استراتژی‌های قرض‌گیری مبتنی بر هدف و ترکیب کاربرد با فرهنگ دیجیتال می‌توانند مسیر آینده بازار را شکل دهند.
برندهای بزرگ در حال خروج از NFT
هم‌زمان با افت بازار، برخی از شرکت‌های بزرگ نیز به‌طور رسمی از حوزه NFT خارج شده‌اند. DraftKings، GameStop و Bybit در ماه‌های اخیر پلتفرم‌های NFT خود را تعطیل کرده‌اند.
Bybit در ۸ آوریل اعلام کرد دلیل این تصمیم کاهش شدید حجم معاملات NFT بوده است. همچنین پلتفرم X2Y2 اعلام کرد که تا ۳۰ آوریل بازار خود را می‌بندد و تمرکز خود را بر هوش مصنوعی قرار خواهد داد.
جالب است بدانید حتی Starbucks نیز در ماه مارس برنامه پاداش NFT خود را متوقف کرده است.
نتیجه‌گیری
بازار وام دهی NFT، که زمانی به‌عنوان ابزاری جذاب برای آزادسازی نقدینگی از دارایی‌های دیجیتال شناخته می‌شد، اکنون در مرحله‌ای بحرانی قرار دارد. کاهش شدید کاربران، افت حجم معاملات و از بین رفتن اعتماد عمومی باعث شده این بازار تقریباً از بین برود.
با این حال، آینده NFT Lending هنوز کاملاً تاریک نیست. اگر موج بعدی بر اساس کارایی واقعی، طراحی بهتر، و ارتباط با دنیای واقعی شکل بگیرد، ممکن است شاهد احیای دوباره این حوزه باشیم — احیایی که این بار ماندگار باشد.
منبع: cryptoslate
