نوسانات بالای بازار رمزارزها به این معنی است که لیکویید شدن یک اتفاق رایج است. بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل سرمایه گذاری های پر ریسک و مستعد نوسانات شدید قیمت ها مشهور هستند. اما در حالی که این نوسان باعث نگرانی آنها برای تنظیم‌کننده‌ها می‌شود، همچنین فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا در مقایسه با دارایی‌های دیگر مانند طلا و سهام سودهای قابل‌توجهی بدست آورند. اما لیکویید شدن به چه معناست و چگونه می‌توان از آن جلوگیری کرد؟ در ادامه همراه پینگی باشید تا مفهوم لیکویید شدن و جلوگیری از این عمل آشنا شوید.
فهرست مطالب
لیکویید شدن (Liquidation) ارز دیجیتال چیست؟
بسته شدن حساب معاملاتی، کال مارجین و لیکویید شدن از جمله اتفاقات بدی است که ممکن است برای معامله گران رخ دهد. لیکویید شدن (Liquidation) در بازارهای مارجین و فیوچرز و حساب‌های دارای لوریج اتفاق می‌افتد. لیکوئید شدن در معاملات فیوچرز به معنای صفر شدن سرمایه معامله گران است. وقتی حد ضرر یک معامله به اندازه کل سرمایه تریدر باشد صرافی پوزیشن را بسته و حساب را تسویه و صفر می‌کند.
مطلب مرتبط: معاملات مارجین در بازار رمز ارزها چیست؟
در بازار ارزهای دیجیتال، لیکویید شدن به زمانی گفته می‌شود که یک صرافی به دلیل از دست دادن بخش یا کل سرمایه، پوزیشن لوریج کسی را ببندد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تریدر نتواند شرایط لازم برای معاملات لوریج را برآورده کند. معامله با پوزیشن لوریج یک استراتژی پرریسک است و اگر بازار حرکتی بر خلاف انتظار و پوزیشن لوریج شما انجام دهد ممکن است کل دارایی در معامله مارجین را از دست بدهید.
با استفاده از این فرمول می‌توانید درصدی را که بازار برای لیکویید کردن موقعیت شما نیاز دارد، پیگیری کنید:
لیکویید % = ۱۰۰ / لوریج
تصور کنید معامله گر یک پوزیشن با لوریج ۲۰ باز کرده است و وارد معاملات فیوچرز بیت کوین می‌شود. اگر قیمت بیت کوین برخلاف انتظار او حرکت کند و تا ۵% تغییر کند، ضرر این پوزیشن به ۱۰۰ درصد می‌رشد و صرافی معامله‌ی او را می‌بندد.
برخی از صرافی‌ها قبل از اینکه ضرر به ۱۰۰ درصد برسد پوزیشن را می‌بندد. در معاملات فیوچرز، صرافی نقش واسطه را دارد و تنها کارمزد دریافت می‌کند. سود معاملات از ضرر دیگران به شما تعلق می‌گیرد؛ به بیان ساده کسی که لیکوئید می‌شود دارایی به عنوان سود به فرد دیگری داده می‌شود.
لیکویید شدن در فیوچرز چیست؟
عموماً، لیکوئید شدن اصطلاحی است که صرفاً به معنای تبدیل دارایی ها به پول نقد است. در معاملات فیوچرز، لیکوئید شدن چیزی است که باید تا حد امکان از آن جلوگیری شود. با معاملات فیوچرز ارز دیجیتال، پوزیشن‌های با ضرر مجبور به خروج می شوند تا از سقوط معامله گران به سهام منفی جلوگیری شود. پوزیشن لوریج مستعد نوسانات قیمت هستند و ممکن است باعث شود سرمایه معامله گر فوراً به تراز منفی سقوط کند. در این شرایط ضرر می‌تواند بیشتر از لوریج تعیین شده باشد. در نتیجه، بازندگان لیکویید می‌شوند. اگر معامله ای با معیارهای قیمت خاصی مطابقت داشته باشد، این فرآیند غیرارادی و خودکار است.
لیکویید شدن در فیوچرز با توجه به میزان لوریج تعیین شده می‌تواند سریع یا آرام اتفاق بیفتد. به عنوان مثال، اگر میزان لوریج کم باشد به محض اصلاح جزئی لیوکییدی در بازار اتفاق نمی‌افتد. از طرفی اگر مقدار لوریج تعیین شده بالا می‌تواند باعث صفر یا کال شدن ارز دیجیتال شود.
چه زمانی لیکوئید می‌شویم؟
فرآیند لیکوئید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که یک سرمایه‌گذار یا معامله‌گر دیگر نتواند الزامات مارجین پوزیشن لوریج خود را برآورده کند.
یک مثال ساده را در نظر بگیرید. فرض کنید که قرار بود معامله ای را با ۱۰۰ دلار و با پوزیشن خرید لوریج در BTC/BUSD باز کنید. لوریجی که گرفتید ۲۰ برابر است که ارزش پوزیشن شما را ۲۰۰۰ دلار می‌کند. اگر قیمت بیت کوین تنها ۵ درصد کاهش یابد، مارجین اولیه ۱۰۰ دلاری را به طور کامل حذف می‌کنید. اگر نتوانید خواسته‌های مارجین کال را برای حفظ تجارت انجام دهید، موقعیت شما اکنون در خطر لیکویید شدن قرار دارد.
اگرچه این یک مثال اساسی است، اما بسیار مهم است که محدودیت‌های خود را بدانید، چقدر حاضرید در یک معامله ضرر کنید و با لوریج استراتژیک باشید. این امر به ویژه در مورد نوسانات ارزهای دیجیتال صادق است.
در صرافی بایننس، همه مشتریان باید به طور کامل تأثیر لوریج و شرایطی را که تحت آن می‌تواند به احتمال تجارت سودآور آسیب جدی وارد کند، درک کنند. همچنین کاربران اجازه دادن به لوریج بیش از حد به نفع مشتریان نیست.
چگونه از لیکویید در ارز دیجیتال جلوگیری کنیم؟
هنگام استفاده از لوریج، گزینه های انگشت شماری برای کاهش لیکوییدن شدن وجود دارد. یکی از این گزینه‌ها به عنوان “حد ضرر یا stop loss” شناخته می‌شود.
حد ضرر که همچنین با به عنوان «سفارش توقف» یا «سفارش توقف بازار» شناخته می‌شود، سفارش پیشرفته‌ای است که سرمایه‌گذار در صرافی ارز دیجیتال ثبت می‌کند و به صرافی دستور می‌دهد تا زمانی که دارایی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد.
هنگام تنظیم حد ضرر، باید موارد زیر را وارد کنید:
- قیمت حد ضرر: قیمتی که دستور حد ضرر اجرا می‌شود.
- قیمت فروش: قیمتی که قصد دارید ارز دیجیتال را با آن بفروشید
- اندازه: چه مقدار از یک رمز ارز را قصد دارید بفروشید.
اگر قیمت بازار به قیمت حد ضرر شما برسد، دستور توقف به طور خودکار دارایی را به هر قیمت و مقداری که گفته شده اجرا و می فروشد. اگر معامله‌گر احساس کند بازار می‌تواند به سرعت در برابر آنها حرکت کند، ممکن است قیمت فروش را پایین‌تر از قیمت حد ضرر تعیین کند، بنابراین احتمال پر شدن آن (که توسط معامله‌گر دیگری خریداری شده است) بیشتر است.
هدف اصلی حد ضرر، محدود کردن ضررهای احتمالی است. برای در نظر گرفتن همه چیز، بیایید دو سناریو را در نظر بگیریم.
سناریوی ۱: یک معامله گر ۵۰۰۰ دلار در حساب خود دارد اما تصمیم می‌گیرد از مارجین اولیه ۱۰۰ دلار و لوریج ۱۰ برابری برای باز کردن پوزیشن ۱۰۰۰ دلاری استفاده کند. او حد ضرر را ۲٫۵ درصد از پوزیشن ورودی خود قرار می‌دهد. در این مثال، معامله گر به طور بالقوه می‌تواند ۲۵ دلار را در این معامله از دست بدهد که تنها ۰٫۵٪ از کل سرمایه او است.
اگر معامله گر از حد ضرر استفاده نکند، در صورت کاهش ۱۰ درصدی قیمت دارایی، پوزیشن او لیکویید می‌شود. فرمول لیکویید شدن بالا را به خاطر بسپارید.
سناریو ۲: یک تریدر دیگر ۵۰۰۰ دلار در حساب معاملاتی خود دارد اما از مارجین اولیه ۲۵۰۰ دلار و لوریج ۳ برابری برای ایجاد پوزیشن ۷۵۰۰ دلاری استفاده می‌کند. با قرار دادن حد ضرر ۲٫۵ درصدی از پوزیشن ورودی خود، معامله گر می‌تواند ۱۸۷٫۵ دلار یعنی ۳٫۷۵ درصد ضرر از سرمایه خود را در این معامله از دست بدهد.
نکته‌ی قابل توجه این است که استفاده از لوریج بالا با ریسک بسیار بالایی همراه است و اگر اندازه پوزیشن شما بسیار بزرگ باشد، همانطور که در سناریو ۲ مشاهده می‌شود، لوریج عامل بسیار مهمی است. در نظر داشته باشید که حد ضرر خود در معاملات را کمتر از ۱٫۵ درصد از کل سرمایه خود تعیین کنید.
تعیین حد ضرر برای جلوگیری از لیکوئید شدن
وقتی نوبت به معامله مارجین می‌رسد، مسلما مدیریت ریسک مهمترین نکته‌ای است که باید به آن توجه کنید. هدف اصلی شما باید حفظ ضرر در حداقل سطح حتی قبل از فکر کردن به سود باشد. معاملات معمولا با ریسک همراه هستند. بنابراین، شما باید مکانیسم هایی را برای کمک به بقای شما در زمانی که بازار برعکس انتظار شما پیش می‌رود، به کار بگیرید.
قرار دادن حد ضررها به درستی بسیار مهم است و در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد، معمولاً ۲ تا ۵ درصد از اندازه معامله شما توصیه می شود. از طرف دیگر، برخی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند حد ضررها را درست زیر آخرین نوسان قیمت به سمت پایین قرار دهند (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که بخواهید قبل از شروع آن لیکوئید شوند).
در مرحله دوم، شما باید اندازه معاملات خود و ریسک مرتبط را مدیریت کنید. هر چه لوریج شما بیشتر باشد، شانس شما برای لیکویید شدن بیشتر است. استفاده از لوریج بیش از حد مانند قرار دادن سرمایه شما در معرض ریسک غیرضروری است. علاوه بر این، برخی از صرافی‌ها، لیکوئید را به شدت مدیریت می‌کنند. به عنوان مثال، BitMEX تنها به معامله گران اجازه می‌دهد بیت کوین را به عنوان مارجین اولیه نگه دارند. این بدان معناست که اگر قیمت بیت کوین کاهش یابد، مقدار وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز کاهش می‌یابد که منجر به لیکوئید شدن ارز دیجیتال می‌شود.
با توجه به ریسک مرتبط با معاملات لوریج، برخی از صرافی‌ها به سمت کاهش محدودیتی که معامله گران می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند، حرکت کرده اند. هر دو صرافی بایننس و FTX از جمله صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال هستند که محدودیت‌های لوریج را از ۱۰۰ برابر به ۲۰ برابر کاهش می‌دهند.
جمع بندی
لیکویید شدن کلمه ترسناکی است که معامله گران ترجیح می‌دهند در صورت امکان از آن اجتناب کنند. خبر خوب این است که معامله‌گران ابزارها و استراتژی‌های معاملاتی متعددی دارند که می‌توانند برای جلوگیری از لیکوئیدی آنها اجرا کنند. از حد ضرر تا ماشین حساب های لیکویید، استفاده مناسب از لوریج و نظارت بر نسبت های مارجین، معامله گران منابع متعددی برای جلوگیری از لیکویید شدن دارند. لیکوئید شدن تنها یکی از مواردی است که معامله گران هنگام یادگیری نحوه معامله باید از آن آگاه باشند.
