رویداد قوی سیاه، همچنین به عنوان نظریه قوی سیاه Black Swan شناخته می‌شود، استعاره‌ای از یک رویداد غیرمنتظره و ناگهانی است که تأثیر قابل توجهی دارد. تاریخچه نظریه قو سیاه به زبان لاتین قرن دوم توسط شاعر رومی یوونال برمی‌گردد، زمانی که او چیزی را چنین توصیف می‌کند:
“rara avis in terris nigroque simillima cygno”
این عبارت لاتین به “پرنده‌ای کمیاب در سرزمین‌ها و بسیار شبیه یک قو سیاه” ترجمه می‌شود. در ابتدا زمانی که این عبارت برای اولین بار استفاده شد، تصور می‌شد که قوهای سیاه وجود ندارند. چه ارتباطی میان رویداد قوی سیاه و بازار رمز ارزها وجود دارد؟ در این مقاله به چیستی این رویداد و استفاده از آن در بازار کریپتو می‌پردازیم.
رویداد قوی سیاه چیست؟
قوی سیاه رویدادی است که به نادر بودن و تأثیر شدید آن شناخته می‌شود. این اصطلاح اولین بار توسط نسیم نیکلاس طالب، نویسنده ای که همچنین استاد امور مالی و تاجر سابق وال استریت است، ابداع شد.
طالب در کتاب خود در سال ۲۰۰۷ درباره ایده یک رویداد قوی سیاه صحبت می‌کند؛ رویدادی که پیش‌بینی آن غیرممکن است اما پیامدهای فاجعه باری دارد. به گفته وی، این رویدادها به شدت نادر و غیرقابل پیش بینی هستند؛ به همین دلیل است که مردم باید انتظار برخی اتفاقات را داشته باشند و بر اساس آن برنامه ریزی کنند.
وقوع رویداد قوی سیاه در بازارهای مالی و ارزهای دیجیتال بسیار نامطلوب است و منجر به سقوط گسترده و عواقب غیرقابل پیش‌بینی می‌شود.
تاریخچه نظریه قوی سیاه؛ آیا می توان قوی سیاه را تشخیص داد؟
نظریه قوی سیاه بیشتر توسط نسیم نیکلاس طالب (Nassim Nicholas Taleb)، یک تاجر، توسعه یافت. او در سال ۲۰۰۷ کتابی با عنوان «قوی سیاه؛ تأثیر بسیار غیرممکن” منتشر کرد که در آن نظریه قوی سیاه را توضیح داد و به آن رسمیت بخشید.
به گزارش طالب، رویدادهای قوی سیاه عموماً از سه ویژگی پیروی می‌کنند:
- قوی سیاه یک مورد نادر است. فراتر از انتظارات عادی است؛ در نتیجه هیچ چیز در گذشته نمی‌تواند آن را پیش بینی کند.
- همیشه تأثیر شدید یا قابل توجهی دارد.
- رویداد قوی سیاه، علیرغم اینکه یک رویداد ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی است، مطمئناً پس از اولین وقوعش توضیحی منطقی خواهد داشت که آن نوع رویداد را قابل توضیح و پیش‌بینی می‌کند.
نمونه‌هایی از رویدادهای قبلی قوی سیاه که توسط طالب توصیف شده است عبارتند از: ظهور اینترنت، رایانه شخصی، از بین رفتن اتحاد جماهیر شوروی و حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱.
رویداد قوی سیاه در بازارهای مالی
بحران مالی جهانی در سال ۲۰۰۸ که ناشی از سقوط غیرمنتظره و فاجعه‌بار بازاری بود که قبلاً یک بازار پر رونق املاک بود، معروف‌ترین نمونه از رویداد قوی سیاه در دنیای مالی است.
وام دهندگان آمریکا به شدت شرایط خود را به دلیل فشار دولت فدرال برای ارائه وام مسکن کاهش داده بودند. افرادی که اعتبار بدی داشتند یا به اصلاح بی‌اعتبار بودند، برای دریافت وام املاکی پذیرفته شدند. این وام بسیار بالاتر از توان مالی آنها بود.
وام های مسکن به زودی به حباب بزرگی تبدیل شدند که در شرف انفجار بود. بانک‌ها و موسسات وام‌دهنده مانند Lehman Brothers، با گذشت تاریخ پرداخت و انبوه وام‌های مسکن، شروع به فروپاشی و سقوط کردند.
دولت ایالات متحده مجبور شد تا مجوز برنامه کمک به دارایی‌های مشکل‌دار (TARP) را صادر کند (یک برنامه تقریباً یک تریلیون دلاری با هدف نجات بانک‌های بزرگ و بازگرداندن نقدینگی به اقتصاد). برای جلوگیری از تکرار بحران ۲۰۰۸، دولت‌ها در سراسر جهان، قوانین سختی را برای موسسات مالی تعیین کردند که پرداخت برخی از بدهی‌ها برای آنها دشوار شد.
یکی از جدیدترین، رویدادهای قوی سیاه، ویروس کرونا یا کووید-۱۹ است. در حال حاضر دنیای اقتصاد در سراسر جهان در حال بهبود شرایط مالی ناشی از آسیب‌های اقتصادی دوره کرونا و قرنطینه است. کرونا ویروس تماید ویژگی‌های رویداد قوی سیاه که طالب بیان کرده بود را داشت. این بیماری بدون شناخت و هشدار قبلی در جهان تکثیر شد و هیچ کشوری راه‌حلی برا مبارزه با آن نداشت.
پس از گذشت چند سال، هنوز هم برخی از اقتصاددانان در حال یادگیری درباره تأثیرات مخرب همه‌گیری جهانی که شامل افزایش نرخ بیکاری، سقوط بازار سهام، افزایش روزافزون تلفات و غیره می‌شود، هستند.
هیچ کس نمی‌داند که یک رویداد قوی سیاه چه زمانی رخ می‌دهد، همانطور که بسیاری از مردم نمی‌توانند دیدن یک قوی سیاه را در میان دسته‌ای از قوهای سفید پیش بینی کنند.
سال ۲۰۲۲ سال “قوی سیاه” در سراسر دنیای ارزهای دیجیتال بوده است. از سقوط استیبل‌کوین پروژه لونا LUNA تا ورشکستگی 3AC، سلسیوس، صرافی FTX و BlockFi، بازار ضربه‌های بزرگی از نظر ارزش و اعتبار داشته است. هر یک از این وقایع ظاهراً به عنوان یک رویداد در طول زندگی تلقی می‌شد. این واقعیت که بازار رمز ارزها شاهد بسیاری از این رویدادها بوده است منجر به کاهش اعتماد بسیاری از سرمایه گذاران کوچک و مبتدی شده است.
بیت کوین پس از گدشت چند سال توانست به یک گزینه ذخیره ارزش تبدیل شود. قیمت بیت کوین در نوامبر ۲۰۲۱ تا ۶۹۰۴۵ دلار افزایش یافت، اما پس از آن تا ۱۵۷۰۰ دلار هم سقوط کرد. در زمان سقوط بازار بیتکوین، شرایط برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای هم دشوار شد.
علیرغم این مشکلات به ظاهر بزرگ، پذیرش سازمانی برای بسیاری از پروژه‌های وب ۳.۰ در سراسر فضا همچنان افزایش یافته است.
پالیگان (MATIC) مشارکت‌های عمده‌ای را برای بازارهای NFT با Draftkings، آدیداس، شرکت والت دیزنی، فوتبال بین المللی لگو و غیره ایجاد کرده است. پذیرش و سرمایه گذاری‌های بیشتری توسط شرکت‌هایی مانند متا (فیسبوک ساسق)، استارباکس، ادوبی و سایر شرکت‌های بزرگ در رمز ارزها انجام می‌شود.
بیشتر «رویدادهای قوی سیاه» در سال ۲۰۲۲ همگی به هم مرتبط هستند و می‌توان آن را به ظهور پروژه‌های بیشتری از دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) و مشارکت آن با صندوق‌های تامینی و سرمایه‌گذاران خطرپذیر همراه با عدم نظارت دقیق و ناتوانی تنظیم کننده‌ها در وضع قوانین منطقی نسبت داد.
موسسات متمرکز (3AC، BlockFi، Celsius، FTX، Genesis، و غیره) ریسک‌های زیادی را در ازای واریز و وجوه مشتریان متحمل شدند. ماهیت این شرکت‌ها که به یکدیگر وام می‌دهند، با استفاده از استیبل کوین‌ها به عنوان وثیقه، قیمت‌ها را افزایش می‌دهد. در نهایت، طرح‌های آنها به دلیل ماهیت ناپایدار سقوط کرد.
منظور از استراتژی قوی سیاه چیست؟
هیچ سرمایه گذاری بدون ریسک نیست. بزرگترین رشد در دنیای ارزهای دیجیتال، تلاش در جهت غیرمتمرکزسازی است. نمی‌توان گفت آیا ارزهای دیجیتال رویداد قوی سیاه یا خیر، اما بیت کوین توانست به‌خوبی خود را به عنوان یک دارایی جدید ثابت کند و همچنان استفاده از آن ادامه دارد. به عنوان یک سرمایه گذار یا مشاور سرمایه گذاری، باید از خود بپرسید: آیا ارزهای دیجیتال در آینده همچنان باقی خواهند ماند یا نه فقط یک حباب هستند؟
حداکثر ۲۱ میلیون بیت کوین وجود دارد. اگر تقاضا برای بیت کوین در همان سطح باقی بماند یا افزایش یابد، آنگاه قیمت می‌تواند به میزان قابل توجهی افزایش یابد. با این حال، مقررات و فاکتورهای دیگر می‌تواند به طور کامل ارزش بیت کوین را تغییر دهد.
جمع بندی؛ چگونه با اتفاقات فاجعه‌بار غافلگیر نشویم؟
رویداد قوی سیاه به احتمال وقوع یک رویداد غیر منتظره و ناگهانی اشاره دارد. این اصطلاح اولین بار توسط نسیم نیکلاس طالب، اقتصاددان و استاد دانشگاه نیویورک رایج شد. به گفته وی، خطر قو سیاه دارای سه ویژگی نادر بودن، تأثیر شدید و پیش‌بینی‌پذیر است.
