فیشینگ چیست؟ آشنایی با جدیدترین روش‌های فیشینگ ۲۰۲۵ و جلوگیری از آن‌

فیشینگ چیست و چرا همچنان به‌عنوان یکی از جدی‌ترین تهدیدهای سایبری شناخته می‌شود؟ در دنیای دیجیتال امروز، حملات فیشینگ با هدف سرقت اطلاعات شخصی و مالی کاربران، بیش از هر زمان دیگری گسترش یافته‌اند. این حملات که با ترفندهای مهندسی اجتماعی و جعل هویت انجام می‌شوند، اغلب از طریق ایمیل‌ها، پیامک‌ها یا وب‌سایت‌های جعلی کاربران را فریب می‌دهند.

بر اساس گزارش‌های امنیتی منتشرشده در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵، فیشینگ به‌عنوان رایج‌ترین نوع حمله سایبری شناخته می‌شود. طبق داده‌های جدید، روزانه بیش از ۳ میلیارد پیام فیشینگ در سراسر جهان ارسال می‌شود و نرخ موفقیت این حملات به شکل نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است. همچنین با رشد بازارهای نوظهوری مثل رمزارزها، فیشینگ ارز دیجیتال به یکی از انواع جدید و خطرناک این حملات تبدیل شده است.

در این مقاله، به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که فیشینگ چیست، انواع فیشینگ کدام است، چگونه در حوزه ارز دیجیتال پیاده‌سازی می‌شود و چه اقداماتی برای مقابله با سرقت اطلاعات می‌توان انجام داد. همچنین به اهمیت آموزش و آگاهی در مقابله با این تهدید پرداخته خواهد شد.

فیشینگ چیست و چگونه انجام می‌شود؟

آیا تا به حال فریب یک ایمیل ظاهراً رسمی را خورده‌اید؟ یا برایتان پیش آمده پیامی دریافت کنید که از شما بخواهد فوراً رمز عبور یا اطلاعات کارت بانکی‌تان را وارد کنید؟ شاید این پیام از طرف بانک، اداره مالیات یا حتی یک صرافی ارز دیجیتال باشد… اما اگر همه چیز ساختگی باشد چه؟
این همان جایی‌ست که فیشینگ وارد عمل می‌شود. فیشینگ همچنان شایع‌ترین نوع حمله سایبری در جهان می ‌باشد اما خبر خوبی در راه است: اگر تشخیص حملات فیشینگ را یاد بگیرید، می‌توانید از اطلاعات خود محافظت کنید.

تعریف فیشینگ

فیشینگ نوعی حمله سایبری مبتنی بر مهندسی اجتماعی است که با هدف فریب افراد برای افشای اطلاعات محرمانه صورت می‌گیرد. در این نوع حمله، مهاجم خود را به‌عنوان یک نهاد معتبر (مانند بانک، شرکت فناوری، سرویس ایمیل یا صرافی ارز دیجیتال) جا می‌زند تا اعتماد کاربر را جلب کرده و اطلاعاتی نظیر نام کاربری، رمز عبور، شماره کارت بانکی یا سایر داده‌های مهم و شخصی را به دست آورد.

کلمه «Phishing» از کلمه انگلیسی «Fishing» به معنی «ماهی‌گیری» گرفته شده است؛ چرا که در این حمله، مهاجم تلاش می‌کند با «طعمه» گذاشتن در پیام‌ها یا سایت‌های جعلی، اطلاعات حساس کاربران را شکار کند.

در واقع، فیشینگ با سوءاستفاده از تله‌های روان‌شناسی انسان و اعتماد بیش از حد کاربران انجام می‌شود. برخلاف حملات فنی که نیاز به دانش پیچیده برنامه‌نویسی دارند، حملات فیشینگ بر پایه ارتباطات انسانی و جعل واقعیات طراحی می‌شوند. ایمیل‌های جعلی، پیامک‌های مشکوک، وب‌سایت‌های شبیه‌سازی‌شده و حتی تماس‌های تلفنی، از جمله ابزارهای متداول اجرای حملات فیشینگ هستند.

حمله فیشینگ چگونه انجام می‌شود؟ مراحل یک فیشینگ موفق!

برای شناخت بهتر این تهدید، باید بدانیم که یک حمله فیشینگ معمولاً در چند مرحله مشخص انجام می‌شود:

• جمع‌آوری اطلاعات اولیه

در این مرحله، مهاجم اطلاعات پایه درباره شخص موردنظرش را جمع‌آوری می‌کند. این اطلاعات می‌توانند شامل ایمیل، شماره تلفن، محل کار، یا حتی علایق فرد در شبکه‌های اجتماعی باشند.

•  طراحی و آماده‌سازی طعمه

پس از جمع‌آوری اطلاعات، سارق یک پیام جعلی اما قانع‌کننده طراحی می‌کند. این پیام می‌تواند به‌صورت ایمیل، پیامک یا صفحه‌ وب باشد که از لحاظ ظاهری کاملاً شبیه نهادهای واقعی است. هدف این پیام، ترغیب کاربر به کلیک روی لینک یا افشای اطلاعات است.

• اجرای حمله

در این مرحله، قربانی فریب می‌خورد و روی لینک طراحی‌شده کلیک می‌کند یا اطلاعات خود را در فرم جعلی وارد می‌کند. این داده‌ها بلافاصله برای مهاجم ارسال می‌شوند.

• استفاده از اطلاعات

پس از به‌دست آوردن اطلاعات، مهاجم از آن‌ها برای سرقت اطلاعات مالی، ورود به حساب‌های کاربری، یا حتی فروش اطلاعات در بازار سیاه استفاده می‌کند.

انواع حملات فیشینگ؛ رایج‌ترین حملات کدامند؟

اگر تا اینجا متوجه شده‌اید که فیشینگ چیست، حالا وقت آن رسیده با انواع حملات فیشینگ آشنا شوید. فیشینگ تنها به یک روش خاص محدود نمی‌شود، بلکه در قالب‌های متنوعی ظاهر می‌شود که هرکدام با هدف سرقت اطلاعات طراحی شده‌اند. در ادامه، به بررسی رایج‌ترین انواع فیشینگ می‌پردازیم تا بتوانید با شناخت دقیق، خود را در برابر این تهدید ایمن نگه دارید.

ایمیل فیشینگ (Email Phishing)

یکی از متداول‌ترین روش‌های فیشینگ، حمله از طریق ایمیل است. در این نوع حمله، هکرها یک ایمیل جعلی از طرف سازمانی معتبر مانند بانک، شرکت‌های اینترنتی یا نهادهای دولتی ارسال می‌کنند. این ایمیل‌ها معمولاً حاوی لینک‌های مشکوک یا فایل‌های پیوست آلوده هستند که کاربر را ترغیب می‌کنند بر روی آن‌ها کلیک کند یا اطلاعات خود را وارد نماید.
فیشینگ ایمیلی یکی از اصلی‌ترین ابزارهای سرقت اطلاعات در فضای دیجیتال است و به‌راحتی می‌تواند کاربران بی‌خبر را فریب دهد.

اسپیر فیشینگ (Spear Phishing)

برخلاف حملات عمومی، اسپیر فیشینگ با هدف قراردادن افراد خاص طراحی می‌شود. مهاجم اطلاعات دقیقی درباره قربانی دارد و ایمیلی کاملاً شخصی‌سازی‌شده برای او ارسال می‌کند. این روش اغلب مدیران سازمان‌ها یا کارمندان بخش مالی را هدف می‌گیرد. با شناخت فردی و استفاده از کلمات و اطلاعات خاص؛ احتمال موفقیت این حمله بسیار بالاست.

والینگ (Whaling)

والینگ نوعی اسپیر فیشینگ است اما با تمرکز روی افراد بسیار مهم مانند مدیران ارشد، مدیرعامل‌ها یا مقامات حکومتی. در این حملات، مهاجم تلاش می‌کند خود را به‌عنوان یک شریک تجاری، وکیل یا حتی کارمند داخلی معرفی کند و اطلاعات مالی یا دسترسی‌های سطح بالا را سرقت کند.

فیشینگ پیامکی یا اسمیشینگ (Smishing)

فیشینگ پیامکی یا اسمیشینگ، یکی دیگر از انواع فیشینگ است که در آن پیام‌های کوتاه (SMS) حاوی لینک‌های آلوده یا درخواست وارد کردن اطلاعات برای قربانی ارسال می‌شود. این پیام‌ها اغلب ادعا می‌کنند که حساب بانکی شما مسدود شده یا باید فوراً وارد درگاه خاصی شوید.
به دلیل ماهیت فوری پیامک‌ها، افراد بیشتری فریب خورده و بر روی لینک‌ها کلیک می‌کنند.

فیشینگ صوتی یا ویشینگ (Vishing)

در حمله ویشینگ، مهاجم از تماس تلفنی برای فریب فرد موردنظر استفاده می‌کند. شخصی که تماس می‌گیرد خود را نماینده بانک، اداره مالیاتی یا سازمانی رسمی معرفی کرده و با ترفندهای روانی، قربانی را قانع می‌کند که اطلاعات شخصی یا مالی‌اش را در اختیار او قرار دهد. فیشینگ صوتی به‌دلیل ارتباط مستقیم، تأثیرگذار و خطرناک است.

کلون فیشینگ (Clone Phishing)

در این روش، یک ایمیل واقعی که قبلاً به قربانی ارسال شده، کپی‌برداری شده و سپس نسخه‌ای جعلی از همان پیام با پیوست یا لینک مخرب ارسال می‌شود. چون کاربر ممکن است قبلاً چنین ایمیلی دریافت کرده باشد، احتمال اعتماد و کلیک او بر نسخه جعلی بسیار بیشتر خواهد بود.

تایپو اسکواتینگ (Typosquatting)

در این نوع حمله، مهاجم دامنه‌ای بسیار شبیه به دامنه واقعی (مثلاً go0gle.com به جای google.com) ثبت می‌کند. قربانی ممکن است به اشتباه وارد سایت جعلی شود و اطلاعاتش را در آن وارد کند. این یکی از ترفندهای پیشرفته فیشینگ برای سرقت اطلاعات است که تشخیص آن گاهی دشوار است.

فیشینگ در شبکه‌های اجتماعی

هکرها در این روش، از طریق شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر یا لینکدین با ساخت حساب‌های جعلی یا ارسال پیام مستقیم، به کاربران نزدیک شده و آن‌ها را ترغیب به کلیک روی لینک‌های آلوده می‌کنند. این حملات مخصوصاً در صفحات فیک صرافی‌های ارز دیجیتال یا اکانت‌های پشتیبانی تقلبی بسیار رایج‌اند.

تبلیغات فیشینگ

برخی مهاجمان از طریق تبلیغات آنلاین جعلی در سایت‌ها یا اپلیکیشن‌ها، کاربران را به صفحات فیشینگ هدایت می‌کنند. این تبلیغات ممکن است ظاهر رسمی و فریبنده‌ای داشته باشند اما پشت آن‌ها، لینک‌های آلوده پنهان شده‌اند.

اپلیکیشن‌های مخرب

یکی دیگر از روش‌های جدید انواع فیشینگ، استفاده از اپلیکیشن‌های جعلی و آلوده است که در فروشگاه‌های اندرویدی یا سایت‌های ناشناس منتشر می‌شوند. این اپلیکیشن‌ها معمولاً خود را به عنوان کیف پول رمزارز، برنامه امنیتی یا خدمات مالی معرفی می‌کنند، اما در پس‌زمینه مشغول جمع‌آوری و سرقت اطلاعات شخصی کاربر هستند.

روش‌های فیشینگ ارز دیجیتال

با گسترش بازار رمزارزها، مجرمان سایبری نیز روش‌های پیچیده‌تری برای سوءاستفاده از کاربران طراحی کرده‌اند. یکی از این روش‌ها، فیشینگ ارز دیجیتال است؛ شکلی از جعل کردن هویت که با هدف سرقت اطلاعات حساس کاربران رمزارزی انجام می‌شود. اما فیشینگ چیست و چرا در فضای ارزهای دیجیتال تا این اندازه رایج و خطرناک شده است؟ در این مطلب با ۴ مورد از روش‌های فیشینگ ارز دیجیتال آشنا خواهید شد.

۱- استفاده از سایت‌ها و صفحات جعلی

یکی از رایج‌ترین روش‌های فیشینگ ارز دیجیتال، ایجاد صفحات تقلبی مشابه صرافی‌های معروف، کیف پول‌ها و پروژه‌های بلاکچینی است. مهاجمان معمولاً با طراحی حرفه‌ای، کاربر را فریب می‌دهند تا بدون اطلاع، اطلاعات ورود، کلید خصوصی یا عبارات بازیابی (Seed Phrase) خود را وارد کند. در این روش:

• آدرس سایت ممکن است تنها یک حرف با آدرس اصلی تفاوت داشته باشد.
• کاربران از طریق ایمیل‌ها، تبلیغات یا شبکه‌های اجتماعی به این صفحات هدایت می‌شوند.
• به‌محض وارد کردن اطلاعات، کنترل دارایی‌های کاربر به دست مهاجم می‌افتد.

نکته مهم: همیشه از منابع رسمی و تاییدشده وارد صرافی‌ها یا کیف پول‌ها شوید و به نماد SSL (قفل کنار آدرس سایت) توجه کنید.

۲- کلاهبرداری از طریق وعده ارز دیجیتال رایگان

یکی دیگر از روش‌های فیشینگ در دنیای رمزارز، وعده‌های جعلی ایردراپ، جوایز و ارز دیجیتال رایگان است. در این حملات:

• مهاجم با ارسال پیام در شبکه‌های اجتماعی یا ایمیل، مدعی می‌شود کاربر مقدار مشخصی ارز دیجیتال برنده شده است.
• برای دریافت جایزه، کاربر باید ابتدا وارد لینک مشخص‌شده شود و اطلاعات کیف پول یا کلید خصوصی خود را وارد کند.
• گاهی نیز برای “تأیید تراکنش”، از کاربر خواسته می‌شود مبلغی کوچک پرداخت کند که منجر به سرقت بیشتر می‌شود.

این روش‌ها به‌ویژه میان کاربران تازه‌وارد رایج است و با شعارهایی مانند “هدیه ویژه به مناسبت راه‌اندازی پروژه” یا “توزیع محدود توکن” کاربران را وسوسه می‌کند.

۳- برنامه‌ها و نرم‌افزارهای مخرب مرتبط با رمزارز

مهاجمان گاهی به‌جای طراحی وب‌سایت، از اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای جعلی استفاده می‌کنند که با ظاهر مشابه کیف پول‌ها یا ابزارهای مدیریت دارایی رمزارزی، اطلاعات کاربران را به سرقت می‌برند. این برنامه‌ها معمولاً از طریق فروشگاه‌های ناشناخته یا تبلیغات در رسانه‌ها منتشر می‌شوند. نمونه‌هایی از این حملات شامل:

• کیف پول‌های جعلی برای رمزارزهایی مانند بیت‌کوین، اتریوم و سولانا
• نرم‌افزارهای مدیریت پورتفولیو که اطلاعات API کاربران را ذخیره می‌کنند
• افزونه‌های مرورگر آلوده به بدافزار

توصیه مهم: همیشه اپلیکیشن‌ها را از منابع رسمی مانند Google Play یا App Store و با بررسی نظرات کاربران نصب کنید.

بیشتر بخوانید: آموش کیف پول ارز دیجیتال

۴- جعل هویت در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های رمزارزی

در این روش، مهاجمان با ساختن حساب‌های جعلی از افراد یا برندهای معتبر در حوزه رمزارز، اقدام به فریب کاربران می‌کنند. برای مثال:

• جعل هویت شخصیت‌های معروف مانند بنیان‌گذاران پروژه‌ها یا تحلیل‌گران مطرح
• ارسال پیام‌های مستقیم به کاربران با وعده سودهای کلان یا مشاوره رایگان
• انتشار لینک‌های مخرب در گروه‌های تلگرامی یا توییتر

این نوع حمله اغلب با ترکیبی از مهندسی اجتماعی و اعتمادسازی در ظاهر انجام می‌شود و به‌خصوص برای پروژه‌های تازه‌وارد و ایردراپ‌ها بسیار رایج است.

مطلب مرتبط: ۵ راه سرقت ارزهای دیجیتال چیست؟

جدیدترین روش‌های فیشینگ ۲۰۲۵؛ سرقت هوشمندتر و خطرناکتر از قبل!

در سال ۲۰۲۵، مهاجمان سایبری دیگر به روش‌های قدیمی بسنده نمی‌کنند. جدیدترین روش‌های فیشینگ ۲۰۲۵ نه‌تنها پیشرفته‌تر، بلکه دقیق‌تر و سخت‌تر قابل شناسایی هستند. در این مقاله، به بررسی ۵ نوع از مدرن‌ترین و خطرناک‌ترین تکنیک‌های فیشینگ پرداخته‌ایم که باید از آن‌ها آگاه باشید.

فیشینگ مبتنی بر هوش مصنوعی (AI-Driven Phishing)

یکی از تحولات مهم در عرصه حملات سایبری، استفاده از هوش مصنوعی برای طراحی و اجرای حملات فیشینگ است. در این روش:

• مهاجمان با بهره‌گیری از الگوریتم‌های پیشرفته، پیام‌هایی طبیعی، متقاعدکننده و شخصی‌سازی‌شده تولید می‌کنند.
• چت‌بات‌های هوش مصنوعی می‌توانند در گفت‌وگوی زنده، کاربران را فریب دهند تا اطلاعات خود را افشا کنند.
• تشخیص این نوع پیام‌ها بسیار دشوارتر از قبل شده و حتی کارشناسان امنیتی را نیز به چالش می‌کشد.

این روش، تهدیدی جدی برای کسب‌وکارها و کاربران عادی به شمار می‌آید، چرا که سرعت و دقت فریب در آن به‌مراتب بالاتر است.

فیشینگ از طریق QR Code

با گسترش استفاده از کدهای QR در پرداخت‌ها و تبلیغات دیجیتال، نوعی جدید از حملات فیشینگ به نام Quishing نیز رایج شده است. در این روش:

• کدهای QR جعلی در قالب پوستر، ایمیل یا پیام متنی ارسال می‌شوند.
• کاربر با اسکن کد، به وب‌سایتی مخرب هدایت می‌شود که اطلاعات ورود یا کیف پول رمزارزی او را درخواست می‌کند.
• این وب‌سایت‌ها معمولاً کاملاً مشابه نسخه اصلی طراحی شده‌اند.

نکته مهم: پیش از اسکن هر کد QR، از منبع آن مطمئن شوید و در صورت امکان، URL مقصد را بررسی کنید.

فیشینگ زنجیره تأمین (Supply Chain Phishing)

در این حمله، مهاجمان به‌جای هدف‌گیری مستقیم کاربران نهایی، ابتدا به سازمان‌های تأمین‌کننده یا شریک تجاری شرکت‌ها نفوذ می‌کنند. سپس از طریق ایمیل‌ها یا پلتفرم‌های اشتراکی با هویت آن سازمان، به کاربران اصلی حمله می‌کنند.

• این روش اعتماد کاربران را جلب می‌کند، چون ایمیل یا پیام از طرف یک منبع قابل‌اطمینان می‌آید.
• معمولاً لینک‌های آلوده، فایل‌های جعلی یا درخواست‌های واریز مالی درون این پیام‌ها قرار دارد.

جدیدترین روش‌های فیشینگ ۲۰۲۵ مانند حملات زنجیره تأمین، به‌ویژه برای شرکت‌های بزرگ و سازمان‌ها بسیار خطرناک و پرهزینه هستند.

فیشینگ مبتنی بر رضایت (Consent Phishing)

Consent Phishing یا فیشینگ رضایت‌محور، نوعی حمله نوظهور است که در آن کاربر به‌صورت داوطلبانه و ناآگاهانه دسترسی‌های مهمی به مهاجم می‌دهد. این روش اغلب در بستر نرم‌افزارهای ابری و سازمانی رخ می‌دهد:

• مهاجم از کاربر می‌خواهد که به اپلیکیشنی جعلی دسترسی‌هایی مانند خواندن ایمیل‌ها یا مشاهده فایل‌ها بدهد.
• پس از تأیید توسط کاربر، برنامه مخرب بدون نیاز به رمز عبور، اطلاعات را استخراج می‌کند.

این حملات معمولاً از ظاهر رسمی و مجوزهای عادی برای فریب کاربران استفاده می‌کنند، و در صورت عدم آگاهی، می‌توانند خسارات گسترده‌ای به بار آورند.

حملات فیشینگ در پلتفرم‌های همکاری تیمی (Slack ،Microsoft Teams و…)

با رشد استفاده از ابزارهای کارگروهی مانند Slack و Microsoft Teams، مهاجمان نیز به این فضاها وارد شده‌اند. در این نوع از انواع جدید فیشینگ، مهاجم یا از طریق جعل هویت کاربران واقعی پیام ارسال می‌کند، یا از آسیب‌پذیری در حساب‌های کاربری برای پخش لینک‌های آلوده بهره می‌برد و یا به دلیل اعتماد درون‌سازمانی، کاربران خیلی سریع روی لینک‌ها کلیک کرده یا فایل‌ها را باز می‌کنند.

مهم‌ترین راهکار مقابله با این نوع فیشینگ، آموزش کارکنان و استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای است.

تشخیص حملات فیشینگ؛ چگونه یک حمله را شناسایی کنیم؟

تا به حال برایتان پیش آمده پیامی دریافت کنید که ظاهراً از طرف بانکتان، اداره مالیات یا حتی همکارتان ارسال شده باشد، اما بعد متوجه شوید همه‌چیز جعلی بوده؟ این همان جایی است که تسلط بر تشخیص حملات فیشینگ برای حفظ امنیت دیجیتال حیاتی می‌شود. در این بخش، با مروری بر نکات کلیدی یاد می‌گیریم چگونه ترفندهای هکرها را بشناسیم و قبل از وقوع سرقت اطلاعات، جلوی آن‌ها بایستیم.

• بررسی دقیق فرستنده

آدرس ایمیل و نام نمایشی را با دقت بررسی کنید: هکرها می‌توانند سرشماره پیامکی یا آدرس فرستنده را جعل کنند. به جزئیات نگاه کنید: حتی یک نقطه اضافی یا تغییر کوچک در نام دامنه (مثلاً @bank.com به جای @bankk.com) نشان‌دهنده حمله فیشینگ است. همچنین مطمئن شوید سازمان واقعاً از این روش ارتباطی استفاده می‌کند؛ اغلب سازمان‌های معتبر اطلاعات حساس را از طریق ایمیل یا پیامک پیگیری نمی‌کنند.

• بررسی دقیق URL

غلط‌های املایی و کاراکترهای غیرمنتظره: دامنه‌هایی که یکی دو حرف اضافی، خط فاصله یا ساب‌دامین‌های مشکوک دارند، می‌توانند جعلی باشند. به یاد داشته باشید HTTPS تضمین قانونی بودن نیست: وجود قفل و HTTPS فقط ارتباط شما را رمزنگاری می‌کند، اما سایت‌های فیشینگ حرفه‌ای هم اکنون از HTTPS استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، روی لینک‌ها بدون نگاه کردن به مقصد کلیک نکنید: برای اطمینان، نشانگر موس را روی لینک ببرید تا URL واقعی نمایش داده شود.

• درخواست اطلاعات شخصی یا مالی حساس

سازمان‌های قانونی معمولاً از طریق ایمیل یا پیامک، درخواست اطلاعات مهم نمی‌کنند. اگر پیام گیرنده از شما شماره کارت، رمز دوم، کد CVV یا اطلاعات ورود به حساب می‌خواهد، به‌احتمال زیاد در معرض فیشینگ هستید.

• دریافت کد تأیید یا هشدار امنیتی بدون اقدام قبلی

پیامک یا ایمیل حاوی کد تأیید برای عملی که شما هیچ اقدامی نکرده‌اید، نشانه قوی یک تلاش برای فیشینگ است. هکرها با این روش تلاش می‌کنند شما کد را وارد یک صفحه جعلی کنند یا به آن‌ها بدهید تا به حساب‌تان دسترسی یابند.

• کیفیت بالای جعل در Deepfake

Deepfake صوتی یا تصویری می‌تواند چهره یا صدای یک فرد معتبر را شبیه‌سازی کند. اگر در تماس تصویری یا صوتی ادعا شد از طرف مدیر یا پشتیبانی تماس گرفته‌اند و صدای آن‌ها عجیب به نظر رسید، درخواستی ندهید و از روش‌های تأیید ثانویه (مثلاً تماس تلفنی جداگانه) استفاده کنید.

• درخواست مجوزهای دسترسی غیرمعمول از برنامه‌ها

اپلیکیشن‌ها یا افزونه‌ها که درخواست دسترسی به اطلاعات تماس‌ها، پیامک‌ها یا فایل‌های شخصی می‌دهند، می‌توانند ابزاری برای سرقت اطلاعات باشند. قبل از تأیید، سطح دسترسی و نیاز واقعی برنامه را بسنجید. اگر برنامه‌ای تنها برای مشاهده قیمت رمزارز، دسترسی به مخاطبین یا پیامک شما طلب می‌کند، باید به آن شک کنید.

۷ راهکار اساسی برای جلوگیری از فیشینگ

هم‌اکنون پس از آشنایی با فیشینگ، در این قسمت به بررسی جامع و گام‌به‌گام روش‌های موثر برای پیشگیری و تشخیص حملات فیشینگ می‌پردازیم تا کاربران بتوانند با امنیت بیشتری در دنیای دیجیتال فعالیت کنند.

۱- افزایش آگاهی و آموزش مستمر

نخستین و مهم‌ترین راه مقابله با فیشینگ، آگاهی کاربران است. آموزش مداوم در مورد روش‌های فیشینگ، ترفندهای جدید مهاجمان و نشانه‌های حمله می‌تواند بسیاری از تهدیدات را در همان ابتدا خنثی کند. سازمان‌ها باید جلسات آموزشی منظم برای کارکنان برگزار کنند و کاربران عادی نیز با مطالعه منابع معتبر، توانایی تشخیص حملات فیشینگ را تقویت کنند.

۲- استفاده از رمزهای عبور قوی، منحصربه‌فرد و ابزارهای مدیریت رمز عبور

استفاده از رمزهای عبور قوی و غیر تکراری برای هر حساب کاربری، میزان آسیب‌پذیری را کاهش می‌دهد. ابزارهایی مانند مدیر رمز عبور (Password Manager) به ذخیره و تولید رمزهای ایمن کمک می‌کنند و از وارد کردن رمز در سایت‌های مشکوک جلوگیری می‌نمایند.

۳- استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای (MFA / 2FA)

افزودن یک لایه امنیتی دیگر به فرآیند ورود با استفاده از احراز هویت چندمرحله‌ای یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از فیشینگ است. امروزه فناوری‌هایی مانند رمزهای یک‌بار مصرف (OTP)، تأیید با اثر انگشت و Passkeys جایگزین‌های امن‌تری محسوب می‌شوند. Passkeys که مبتنی بر رمزنگاری کلید عمومی هستند، گزینه‌ای مقاوم‌تر و در حال توسعه برای مقابله با حملات فیشینگ محسوب می‌شوند.

۴- به‌روز نگه داشتن سیستم‌ عامل، مرورگر و نرم‌افزارها

هکرها اغلب از آسیب‌پذیری‌های نرم‌افزاری برای اجرای حملات فیشینگ بهره می‌برند. بنابراین، به‌روزرسانی مرتب سیستم‌عامل و برنامه‌ها نقش مهمی در جلوگیری از فیشینگ ایفا می‌کند.

برای ویندوز ۱۰ و ۱۱:

1. به منوی Start بروید
2. گزینه Settings → Update & Security → Windows Update را انتخاب کنید
3. سپس Check for updates را کلیک نمایید
4. همچنین برنامه‌ها را فقط از منابع رسمی مانند Microsoft Store، Google Play و سایت‌های معتبر دریافت و به‌روزرسانی کنید.

۵- استفاده از فیلترهای ضد فیشینگ در سرویس‌های ایمیل

سرویس‌دهندگان ایمیل امروزی از فیلترهای هوشمند برای تشخیص پیام‌های فیشینگ استفاده می‌کنند. برای مثال، Gmail از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای مسدود کردن ایمیل‌های مشکوک بهره می‌برد. همچنین فعال‌سازی پروتکل‌های احراز هویت مانند SPF، DKIM و DMARC به سازمان‌ها کمک می‌کند تا پیام‌های جعلی با دامنه آن‌ها شناسایی و مسدود شوند.

۶- بررسی نماد اعتماد الکترونیکی (E-Namad) و شاپرک

برای خرید آنلاین در ایران، کاربران باید صحت فروشگاه اینترنتی را از طریق نماد اعتماد الکترونیکی بررسی کنند. همچنین هنگام پرداخت، باید دقت داشت که درگاه متعلق به یکی از بانک‌های رسمی بوده و آدرس آن از دامنه‌های معتبر شاپرک باشد (مانند: https://*.shaparak.ir). بررسی این موارد از سرقت اطلاعات بانکی کاربران جلوگیری می‌کند.

۷- عدم استفاده از شبکه‌های Wi-Fi عمومی ناامن

شبکه‌های عمومی، خصوصاً در فرودگاه‌ها، کافه‌ها یا هتل‌ها، بستر مناسبی برای اجرای حملات فیشینگ هستند. در این فضاها مهاجم ممکن است اطلاعات بین دستگاه و سرور را شنود کند یا ترافیک را به سمت صفحات جعلی هدایت نماید. راهکار مناسب، پرهیز از ورود اطلاعات حساس در این شبکه‌ها و استفاده از VPN معتبر برای رمزنگاری ارتباط است.

روش‌های جلوگیری از فیشینگ ارز دیجیتال

بازار رمزارزها، به‌اندازه‌ای که فرصت‌ساز است، برای کلاهبرداران هم به یک میدان بازی طلایی  تبدیل شده است. برخلاف تصور عموم مردم، حملات فیشینگ فقط از طریق ایمیل یا پیام‌های مشکوک اتفاق نمی‌افتند. در دنیای ارز دیجیتال، یک اشتباه کوچک مثل وارد کردن عبارت بازیابی در یک صفحه جعلی یا اعتماد به فردی ناشناس در معامله P2P، می‌تواند برابر با از دست رفتن همه دارایی‌های شما باشد.

این نوع حملات، نه‌تنها پیچیده‌تر شده‌اند، بلکه مستقیماً همگام با تکنولوژی و بر بسترهای بلاکچینی رخ می‌دهند؛ جایی که بازگشتی وجود ندارد. در این قسمت از مقاله، تمرکز ما روی معرفی روش‌های پیشگیری از فیشینگ ارز دیجیتال است؛ راهکارهایی کاربردی و واقعی برای حفظ امنیت دارایی‌های دیجیتالی شما.

هرگز کلید خصوصی و عبارت بازیابی را به اشتراک نگذارید

کلید خصوصی و عبارات بازیابی (Seed Phrase) در کیف پول‌های رمزارزی، حکم رمز اصلی دارایی‌های شما را دارند. در بسیاری از حملات فیشینگ ارز دیجیتال، مهاجمان با طراحی صفحات جعلی یا ارسال پیام‌های فریبنده، از کاربران می‌خواهند این اطلاعات را وارد کنند. به یاد داشته باشید:

• هیچ شرکت معتبر یا کیف پول رسمی، هرگز از شما نمی‌خواهد کلید خصوصی‌تان را ارسال کنید.
• این اطلاعات را فقط روی کاغذ نوشته و در محلی امن و آفلاین نگه‌داری کنید.
• وارد کردن عبارت بازیابی فقط باید در کیف پول اصلی و روی دستگاه شخصی شما انجام شود.

در معاملات رمزارز از معتبر بودن خریدار یا فروشنده اطمینان حاصل کنید

یکی از رایج‌ترین روش‌های فیشینگ در حوزه ارز دیجیتال، فریب کاربران در بستر معاملات فرد به فرد (P2P) است. مهاجمان با جعل هویت و ادعای پرداخت وجه، قربانی را به انتقال دارایی متقاعد می‌کنند. برای جلوگیری از این حملات:

• فقط از پلتفرم‌های معتبر با سیستم ضمانت معامله (Escrow) استفاده کنید.
• هویت طرف مقابل را از طریق اطلاعات بانکی، کارت ملی یا اطلاعات دیگر بررسی کنید.
• تا قبل از دریافت کامل مبلغ، هرگز انتقال ارز را نهایی نکنید.

به برگشت‌ناپذیر بودن تراکنش‌های رمزارزی توجه داشته باشید

برخلاف تراکنش‌های بانکی سنتی، بیشتر رمزارزها از جمله بیت‌کوین و اتریوم، غیرقابل برگشت هستند. این ویژگی باعث می‌شود که پس از انجام یک تراکنش اشتباه یا فریب‌خورده در حمله فیشینگ، امکان بازگشت وجه وجود نداشته باشد. برای پیشگیری از این خطر:

• قبل از انجام هر تراکنش، آدرس مقصد را چندین بار بررسی کنید.
• مراقب تروجان‌ها یا افزونه‌های مخرب باشید که آدرس کیف پول را هنگام کپی کردن تغییر می‌دهند.
• از قابلیت‌های امنیتی مانند تأیید دستی آدرس در کیف پول‌های سخت‌افزاری استفاده کنید.

افزایش امنیت حساب‌ها، قدمی ضروری برای مقابله با فیشینگ

افزایش لایه‌های امنیتی در حساب‌های مربوط به صرافی‌ها، کیف پول‌ها و حتی ایمیل‌هایی که به آن‌ها متصل هستند، نقش مهمی در جلوگیری از فیشینگ ارز دیجیتال دارد. برخی اقدامات کلیدی عبارتند از:

• فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) برای همه حساب‌ها
• استفاده از رمز عبور قوی و منحصربه‌فرد برای هر پلتفرم
• اجتناب از کلیک روی لینک‌های مشکوک در ایمیل‌ها و پیام‌های ناشناس
• بررسی آدرس دقیق سایت‌ها (توجه به دامنه‌های مشابه جعلی یا ساب‌دامین‌های ناآشنا)
• نگهداری دارایی‌ها در کیف پول‌های سخت‌افزاری در صورت عدم نیاز به معاملات روزانه

مطلب مرتبط: ۲۰ مورد از سایت‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال و پلتفرم‌های معاملاتی اسکم

نتیجه‌گیری

فیشینگ همچنان یکی از تهدیدات اصلی در دنیای دیجیتال به شمار می‌آید و با پیشرفت فناوری، روش‌های آن پیچیده‌تر و متنوع‌تر شده‌اند. شناخت دقیق اینکه فیشینگ چیست و انواع روش‌های جدید آن کدامند، اهمیت حیاتی دارد تا بتوانیم در برابر سرقت اطلاعا و خسارات مالی محافظت شویم. با افزایش آگاهی و استفاده از راهکارهای مؤثر مانند احراز هویت چندمرحله‌ای، به‌روزرسانی نرم‌افزارها و رعایت نکات امنیتی ساده اما کلیدی، می‌توان احتمال وقوع حملات فیشینگ را به حداقل رساند.

در نهایت، هوشیاری و واکنش سریع در مواجهه با حملات، مهم‌ترین عامل در پیشگیری و کاهش آسیب‌های ناشی از این نوع کلاهبرداری‌ها است.