برکناری پاول در دستور کار ترامپ؛ تصمیمی قانونی یا نمایشی سیاسی؟

در حالی که استقلال فدرال رزرو همواره به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی ثبات اقتصادی ایالات متحده شناخته می‌شود، تنش‌های سیاسی اخیر در کاخ سفید بار دیگر این نهاد کلیدی را در کانون توجه قرار داده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحده، در دیداری خصوصی با قانون‌گذاران جمهوری‌خواه، احتمال برکناری پاول، رئیس فدرال رزرو را مطرح کرده است؛ موضوعی که در صورت تحقق، می‌تواند پیامدهایی جدی برای بازارهای مالی، نرخ بهره و اعتماد سرمایه‌گذاران به ساختار اقتصادی آمریکا داشته باشد.

جلسه جنجالی ترامپ با جمهوری‌خواهان

به گزارش منابع آگاه، دونالد ترامپ سه‌شنبه‌شب (۱۵ جولای) در دیداری با نمایندگان جمهوری‌خواه در کاخ سفید، مستقیماً از آن‌ها پرسیده است که آیا باید رئیس فدرال رزرو، جروم پاول را برکنار کند یا خیر؟ منابع حاضر در جلسه تأیید کرده‌اند که برخی از نمایندگان از این ایده استقبال کرده‌اند و ترامپ نیز تلویحاً از تصمیم قریب‌الوقوع خود برای انجام این اقدام خبر داده است.

• ارتباط این ماجرا با قانون‌گذاری رمزارزها

این اظهارات ساعاتی پس از آن مطرح شد که نمایندگان جمهوری‌خواه در مجلس، رأی‌گیری در خصوص لایحه‌ای مورد حمایت ترامپ درباره قانون‌گذاری در حوزه رمزارزها را متوقف کردند. به نظر می‌رسد این دو موضوع بی‌ارتباط نیستند و ترامپ در حال اعمال فشار از جبهه‌های مختلف بر ساختارهای مستقل دولت فدرال است.

• آیا ترامپ می‌تواند رئیس فدرال رزرو را اخراج کند؟

نکته قابل توجه این است که قانون فدرال، تنها در شرایط خاص اجازه برکناری پاول را می‌دهد و تاکنون هیچ رئیس‌جمهوری این مسیر حقوقی را آزمایش نکرده است. بنابراین در صورت اقدام ترامپ، یک چالش حقوقی گسترده و بی‌سابقه میان کاخ سفید و سیستم قضایی آمریکا شکل خواهد گرفت.

در همین حال، برخی مقامات دولت ترامپ ادعا کرده‌اند که فدرال رزرو در مدیریت پروژه چند میلیارد دلاری بازسازی ساختمان مرکزی‌اش در واشنگتن سوء‌مدیریت داشته است؛ اتهامی که پاول قاطعانه آن را رد کرده است. این انتقادات، در کنار حملات لفظی مکرر ترامپ به پاول، نشان می‌دهد که رئیس‌جمهور فعلی ایالات متحده به‌شدت از عملکرد فدرال رزرو در زمینه نرخ بهره و سیاست‌های پولی ناراضی است.

حملات لفظی ترامپ به پاول

ترامپ اخیراً در یک نشست خبری، پاول را فردی “بی‌احساس، خشک و بدون شخصیت” توصیف کرده و در پستی در شبکه اجتماعی Truth Social، او را «کاملاً احمق» و «کله پوک» خوانده است. این در حالی است که ترامپ، خودش پاول را در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش به‌عنوان رئیس فدرال رزرو منصوب کرده بود و در سال ۲۰۲۲ نیز جو بایدن او را برای یک دوره چهارساله دیگر انتخاب کرد.

• اختلاف‌نظر درباره نرخ بهره

در شرایطی که نرخ بهره در آمریکا همچنان در بالاترین سطح دو دهه گذشته قرار دارد، ترامپ خواستار کاهش سریع‌تر نرخ‌ها شده و پاول را به «اقدام دیرهنگام» متهم کرده است. در مقابل، پاول با احتیاط عمل می‌کند و هشدار داده که کاهش زودهنگام نرخ‌ها می‌تواند موجب بازگشت تورم شود؛ به‌ویژه با در نظر گرفتن اثرات تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ که ممکن است فشارهای قیمتی را دوباره تشدید کند.

واکنش فضای سیاسی و بازارها

در فضای سیاسی، برخی نمایندگان کنگره که در دیدار با ترامپ حاضر بودند از اظهارنظر خودداری کرده‌اند، در حالی که آنا پلینا لونا، نماینده فلوریدا، در شبکه اجتماعی X نوشته است: «از منبعی بسیار جدی شنیدم که برکناری پاول در راه است» و در پستی دیگر اظهار کرده که «۹۹٪ مطمئنم برکناری پاول قریب‌الوقوع است».

در همین حال، برخی اعضای کمیته خدمات مالی مجلس قصد دارند با پاول دیدار کنند تا بر لزوم حفظ استقلال جایگاه او تأکید کنند. کاخ سفید هنوز واکنشی رسمی به این گزارش‌ها نشان نداده است.

در پی این خبر، شاخص دلار آمریکا با افت ۱.۲ درصدی، برخلاف رشد خود از ابتدای هفته تاکنون، ریزش کرد و به سطح ۹۷.۷ رسید. همچنین این خبر با ریزش شاخص بورسی آمریکا، S&P500 و تقویت اوراق قرضه دولتی همراه بود.

نقض خبر توسط ترامپ!

پس از انتشار اخبار اخیر و واکنش‌ها، ترامپ در اظهار نظری سریع گفت: برنامه‌ای برای اخراج پاول ندارم؛ مگر اینکه تخلفی اتفاق افتاده باشد!

او همچنین افزود:

نامه‌ای برای برکناری تهیه نشده و فقط این ایده را با قانون‌گذاران مطرح کرده‌ام. کوین هستت یکی از گزینه‌های ماست. فقط افرادی که حامی نرخ بهره پایین هستند، برای این جایگاه مناسب‌اند. پاول کارش را دیر انجام می‌دهد، عملکردش افتضاح است، اما فعلاً برنامه‌ای برای اقدامی علیه او نداریم. هیأت مدیره‌اش هم کار خودش را درست انجام نمی‌دهد. در ۸ ماه آینده فرصت تغییر خواهیم داشت.

درپی این اظهارات، بازارها توانستند بخش عمده‌ای از حرکت اولیه‌ی خود را پس بگیرند.

پیامدهای احتمالی در صورت برکناری پاول

• بازار سهام

حذف ناگهانی رئیس Fed احتمالاً فضای وحشت و نوسانات شدید را در بورس به همراه خواهد داشت. تحلیلگران هشدار می‌دهند که تشدید اختلافات سیاسی می‌تواند اعتماد سرمایه‌گذاران به تصمیمات پولی را تخریب کند. همین حالا نیز اعلام تمایل ترامپ به عزل پاول باعث شده سرمایه‌گذاران سعی در حفاظت از سبدهای خود داشته باشند.

در صورت اجرا شدن برکناری، شاید در کوتاه‌مدت برخی سهام رشد کنند (به امید نرخ‌های پایین‌تر)، اما در ادامه افزایش نوسان و افزایش نااطمینانی، احتمالاً فشار کاهشی بر بازار سهام حاکم خواهد شد.

• دلار آمریکا

طبق تحلیل‌های Deutsche Bank، نابودی استقلال فدرال‌رزرو می‌تواند موجب تضعیف چشمگیر شاخص دلار (DXY) شود. پیش‌بینی شده است که در صورت برکناری پاول، ارزش دلار ۳–۴٪ سقوط کند. به بیان دیگر، سقوط ارزش دلار تقریباً اجتناب‌ناپذیر است زیرا از نگاه سرمایه‌گذاران اعتبار پول ملی زیر سؤال می‌رود.

• رمزارزها

در صورتی که دلار در اثر برکناری پاول تضعیف شده و تورم بالا برود، احتمالاً تقاضا برای دارایی‌های جایگزین مانند ارزهای دیجیتال افزایش خواهد یافت. همان‌طور که Deutsche Bank هشدار داده، در سناریوی شدید احتمال «فروپاشی» همزمان بازار ارز و اوراق وجود دارد.

تحت این شرایط، بیت‌کوین ممکن است به عنوان پوشش تورم و دارایی غیرسنتی جذاب‌تر شود. البته این نتایج به شدت نامطمئن است، اما بسیاری انتظار دارند با افزایش ریسک‌های کلان، نقش دارایی‌های جایگزین پررنگ‌تر شود.

نتیجه‌گیری

مباحثات اخیر درباره احتمال برکناری پاول توسط دونالد ترامپ، تنها یک اختلاف‌نظر شخصی یا حزبی نیست؛ بلکه رویارویی دو نیروی بنیادین در ساختار اقتصاد آمریکاست: استقلال بانک مرکزی و قدرت سیاسی رئیس‌جمهور. هرگونه اقدام عملی برای کنار گذاشتن رئیس فدرال رزرو، نه‌تنها با واکنش‌های شدید بازارهای مالی مواجه خواهد شد، بلکه می‌تواند اعتبار نهادهای اقتصادی ایالات متحده را در سطح جهانی نیز خدشه‌دار کند. باید دید در هفته‌های آتی، آیا این تهدید سیاسی رنگ واقعیت به خود می‌گیرد یا صرفاً ابزاری برای فشار بر بانک مرکزی باقی خواهد ماند.

منبع: بلومبرگ