طبق گزارشات پیشین و به گفته‌ی عباسی، رئیس کمیسیون رمز ارز و بلاک چین تقریباً یک سال پیش طرح ارزهای دیجیتال به مجلس ارائه شد. این طرح در تاریخِ ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ در صحن علنی مجلس قرائت شد.
در این طرح علاوه بر اشاره به توسعه‌ی دنیای اطلاعات و اهمیت اقتصاد دیجیتالی، نتایج بررسی و گزرشات در قالب چند تبصره ارائه شد. در این گزارش گفته شد که عدم توجه به ارزهای دیجیتال می‌تواند آسیب زا باشد.
به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، غلامرضا مرحبا سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در صحن علنی روز سه شنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۰ مجلس شورای اسلامی، گزارش کمیسیون اقتصادی درباره رمز ارزها را به شرح زیر قرائت کرد.
گزارش نظارتی کمیسیون اقتصادی درخصوص وضعیت صنعت استخراج رمز ارزهای جهان و مبادلات داخلی آن در کشور
موضوع تبصره (۱) ماده (۴۵) قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی
با توسعه و گسترش فن‌آوری اطلاعات شاهد پیدایش اقتصاد دیجیتال و تکنولوژی‌های جدید مانند رمز ارزها هستیم. عدم تمرکز ارزهای دیجیتال و ناشناس بودن دارندگان و معامله گران بزرگترین چالش کشور‌ها در پذیرش رمز ارزها بوده است. بانک‌ها تمایل چندانی به این نوآوری که قدرت بانک مرکزی و اعمال سیاست اقتصادی آن‌ها را کاهش می‌دهد، ندارند. بامک‌ها دوست دارند به عنوان واسطه عمل کنند و از دارایی‌های مشتریان خود با خبر باشند و همچنین بر روی نقل و انتقالات آن‌ها کنترل داشته باشند.
در نظر گرفتن رمز ارزها به عنوان پول یا ارز کار متخصصان و کارشناسان اقتصادی است؛ چرا که ارزش و قیمت خرید آن در لحظه تغییر می‌کند. از طرفی ارزهای دیجیتال از همان ابتدا به عنوان وسیله‌ای برای مبادله ایجاد شده بودند که نمی‌توان این مسأله را نادیده گرفت. برخی از افراد ارزهای دیجیتال را همانند فلزات گران‌بها چون طلا می‌دانند. رمز ارز‌هایی مانند بیت کوین با عرضه محدود خود توانسته‌اند در ۱۰سال گذشته (۲۰۱۱-۲۰۲۱) توجه بسیاری از مردم را به خود جلب کنند.
عدم محدودیت جغرافیایی رمز ارزها باعث ایجاد اقتصاد برون مرزی در کل جهان از جمله ایران شده است. برخی به دنبال ایجاد یا همان استخراج ارزهای دیجیتال هستند، بعضی صرافی و بازار معاملاتی راه اندازی میکنند و برخی دیگر در این بازار‌ها خرید و فروش انجام می‌دهند.. همواره متقاضیان رمز ارزها روزانه در حال افزایش هستند.
ارز دیجیتال علاوه بر تأثیر بر اقتصاد جهان منجر به ایجاد بازار داخلی و کسب و کارهای مرتبط با کریپتو شده است و همانطور که میریت صحیح آن‌ها باعث ایجاد فرصت اقتصادی می‌شود، عدم توجه به رمز ارزها می‌تواند آسیب زا باشد.
با این شرح، رمز ارزها به‌عنوان موضوعی مهم و حساس، مورد بررسی کمیسیون اقتصادی قرار گرفت که نتایج آن به شرح زیر تقدیم می‌شود:
ارزش کل بازار رمزارز دنیا ۱/۵ تریلیون دلار با گردش روزانه ۵۳/۱ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که بیت کوین به تنهایی ۵۷ درصد این بازار را به خود اختصاص داده است. میزان استخراج سالیانه رمز ارزها در دنیا ۱۵ میلیارد دلار و در ایران ۱/۱ میلیارد دلار (بصورت غیررسمی) برآورد می‌شود. لازم به ذکر است در حال حاضر از ۳۲۴ هزار بیت کوین استخراجی سالانه دنیا ۱۹۵۰۰ بیت کوین بصورت غیررسمی در ایران استخراج می‌شود.
در ۵ حوزه ممی‌توان از ارزهای دیجیتال بهره برد: ۱- استفاده از رمز ارز برای انتقال دارایی به حساب خارجی، ۲- استخراج و تولید رمز ارز، ۳- ایجاد رمز ارز بانک مرکزی، ۴- مبادله‌ی رمز ارزها ۵- کسب و کار‌ها و صنایع مرتبط با ارزهای دیجیتال
به دلیل تحریم در برخی از کشور‌ها مانند ایران، نقل و انتقالات یا خرید و فروش دشوار شده است با کمک رمز ارزها بدون محدودیت جغرافیایی می‌توانید معامعله، خرید و فروش خود را انجام دهید. می‌توانید به ازای صادرات محصولات کشور به کشور‌های مختلف، رمز ارز دریافت و در قبال واردات نیز همان رمز ارزها را پرداخت کنید.
استخراج و تولید (ماینینگ) رمز ارزهای موجود می‌تواند به صورت تبدیل منابع انرژی فسیلی کشور و یا سایر منابع طبیعی همچون جریان آب و باد و انرژی هسته‌ای به برق و سپس استخراج رمز ارز با استفاده از برق تولیدی، تعریف شود. در صورت محدود شدن صادرات انرژی فسیلی و برق کشور، مسیری برای تبدیل آن به رمز ارز و استفاده از آن برای واردات ضروری در کشور تعریف می‌شود. البته باید کسب درآمد از ارزهای دیجیتال برای خرید دستگاه‌ها و تجهیزات ماینینگ را نیز مد نظر قرار داد.
یکی از مهمترین بخش‌های ارز دیجیتال ایجاد رمز ارز بانک مرکزی هر کشور است که تلاش‌های زیادی در این زمینه انجام شده است. در مورد این مسأله باید نظر بسیاری از کارشناسان و بانک‌ها را جلب کرد؛ زیرا آن‌ها تمایل دارند بر دارایی و نقل و انتقال آن دسترسی داشته باشند و با هر چیزی غیر از وضوح و شفافیت مخالف هستند. بزرگترین نقطه مقاومت و مخالفت بسیاری از فعالان بازار کریپتو نیز همین جا است که باید در خصوص آن گفتگو‌ها و بررسی‌های عمیق تری صورت گیرد.
مبادله‌ی رمز ارزها، به ویژه ایجاد پلتفرم تبادل رمز ارز در داخل کشور، مهمترین و پرچالش‌ترین حوزه بحث در زمینه رمز ارزها است که نیازمند بررسی دقیق و آینده نگری عمیق است. ایجاد پلتفرم و تبادل رمز ارزها بخش پر ریسکی است که باید به آن توجه زیادی کرد. تبدیل این تهدید به فرصت و بررسی دقیق‌تر جنبه‌های مثبت موضوع تبادل رمز ارز، در کنار ریسک‌های آن و همچنین بررسی دقیق اقتصاد تبادل رمز ارز در کشور توسط عموم مردم، از الزامات این حوزه است.
در حوزه صنایع مرتبط با رمز ارز، ابتدا صنعت برق و چگونگی تسهیم برق موجود بین این بخش و سایر بخش‌های اقتصادی برای توسعه استخراج رمز ارزها مطرح می‌شود. همچنین تکنولوژی ایجاد و تولید رمز ارز (روش اثبات کار یا اثبات سهام یا سایر روش‌ها که تاثیر بسیار مهمی بر مصرف برق دارد)، محل و تأسیسات فارم‌ها یا مزارع استخراجو چگونگی دسترسی به دستگاه‌های استخراج (ماینر) از جمله واردات یا ساخت این دستگاه‌ها از دیگر بحث‌های مهم صنایع مرتبط با رمزارز هستند.
بنابراین لازم است دولت با هدف‌گذاری و برنامه ریزی مشخص، نسبت به ارزیابی آینده‌ی این موضوع، ساماندهی و استفاده از ظرفیت‌های این حوزه و افزایش قدرت کشور در زمینه‌ی رمز ارزها با انتخاب روش‌های مناسب اقدامات لازم را انجام دهد.
از فرصت‌ها و چالش‌های استخراج ارز دیجیتال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- یکی از چالش‌های مطرح شده در زمستان سال جاری، کمبود برق در فصل زمستان بود که موضوعی جدید در سال‌های اخیر و پس از توسعه صنعت برق بود.
۲- این صنعت تا حد زیادی متکی به فن‌آوری بوده و لذا دارای دوره عمر کوتاهی میباشد، همچنین سرعت تغییر تکنولوژی از دیگر مشکلات است.
۳- یکی از ساز و کارهای مؤثر در رونق صنعت رمز ارز، ایجاد ارتباط این صنعت با تولیدکنندگان برق و همچنین ایجاد شفافیت درآمدی آن است.
۴- عدم اجرای ماده ۵۰ قانون برنامه ششم در سه سال گذشته (توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر به ۵ درصد ظرفیت تولید برق کشور)، موجب تحمیل خسارت ۱۴۰۰ هزار میلیارد ریالی به اقتصاد ملی شده است.
برای تصویب رمز ارزها چه پیشنهاداتی در مجلس ارائه شد؟
قانون حمایت از استخراج رمز ارز و ساماندهی ایجاد، تولید و بازار مبادله‌ی داخلی رمز ارز با مفاد زیر تصویب شود:
ماده ۱- دولت مرجع تنظیم قوانین برای بازار‌های معاملاتی و صرافی‌های رمز ارزها در داخل کشور میباشد و موظف است ظرف مدت سه ماه از لازم الاجرا شدن این قانون نسبت به ساماندهی ایجاد، تولید (استخراج) و بازار مبادلات داخلی رمز ارزها اقدام نماید.
تبصره ۱: بکارگیری رمز ارزها، غیر از رمز ارز ملی، به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور یا برای راه اندازی و اداره شبکه پرداخت داخلی ممنوع است.
تبصره ۲: سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است نسبت به ارائه پیشنهاد ایجاد پلتفرم قانونی سرمایه گذاری و یا استفاده از نوسانات قیمتی رمزارزها در قالب صندوق‌های سرمایه گذاری و یا ابزارهای موضوع بندهای ۲۱ و ۲۴ ماده (۱) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، به شواری عالی بورس اقدام نماید. وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است در صورت لزوم، مقررات لازم برای اجرایی شدن این تبصره را به هیأت وزیران پیشنهاد نماید.
ماده ۲- دولت مکلف است اقدامات ذیل را ظرف سه ماه پس از ابلاغ این قانون انجام و به کمیسیون اقتصادی مجلس گزارش نماید:
- الف- برآورد گسترش ایجاد و تولید رمز ارزها
- ب- پیش بینی آینده فن‌آوری در حوزه ایجاد، توسعه و تبادل رمزارزها
- ج- هدف‌گذاری کشور از استخراج رمزارزها حداقل برای ۱۰ سال پس از زمان ابلاغ این قانون
- د- برآورد آثار گسترش استخراج رمزارزها در کشور به ویژه از جنبه اقتصادی، انرژی و محیط زیست
ماده ۳- وزارت صمت متولی صنعت استخراج رمز ارز و مسئول صدور مجوز واحدهای استخراج آن میباشد.
ماده ۴- دولت مکلف است به گونه‌ای برنامه ریزی کند که ضمن تأمین انرژی مورد نیاز صنایع موجود و مصرف خانگی مطابق با الگوی مصرف، انرژی مورد نیاز برای استخراج رمز ارزها طبق هدف‌گذاری مذکور در بند (ج) ماده (۲) این قانون، با تأکید بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید انرژی تأمین شود.
تبصره ۱- واحدهای استخراج رمز ارز می‌توانند حامل انرژی مصرفی خود را از بورس انرژی و یا عقد قراردادهای دوجانبه با تولیدکنندگان داخلی و خارجی تامین نمایند و مجاز به ترانزیت برق مورد نیاز و یا مازاد مصرف هر دو تا سقف نیاز اسمی مزرعه، از طریق شبکه سراسری برق هستند.
تبصره ۲- واحدهای استخراج رمزارز می‌توانند با اخذ مجوز از وزارت نیرو و با ظرفیت مورد نیاز نسبت به احداث یا مشارکت در نیروگاه برق اقدام و برق تولیدی مازاد بر مصرف خود را به وزارت نیرو با رعایت ضوابط ابلاغی و با رعایت بند ت ماده ۴۸ قانون برنامه پنج ساله ششم و یا متقاضیان داخلی و خارجی بفروشند.
