
در دنیایی که فناوری بلاکچین هر روز مرزهای جدیدی را در اقتصاد جابهجا میکند، داراییهای دنیای واقعی (RWA) به عنوان یکی از کاربردیترین پلها میان دنیای فیزیکی و دیجیتال شناخته میشوند. امروزه دیگر صحبت از ارزهای دیجیتال تنها به بیتکوین و اتریوم محدود نیست؛ بلکه جریانهای تازهای مانند توکنسازی داراییهای ملموس مثل ملک، طلا یا حتی فاکتورهای تجاری، توجه سرمایهگذاران و شرکتهای بزرگ را به خود جلب کردهاند. در این مقاله با نگاهی به فرصتها، چالشها و پروژههای پیشرو در حوزه RWA، تصویری روشن از آینده این مسیر نوظهور ارائه میدهیم.
داراییهای دنیای واقعی (RWA) دقیقاً چیست؟
داراییهای دنیای واقعی به آن دسته از داراییها گفته میشود که در دنیای فیزیکی دارای ارزش اقتصادی مشخصی هستند و قابلیت اندازهگیری و انتقال دارند. توکنسازی RWA در حقیقت بهعنوان پیوندی میان سیستم مالی سنتی (TradFi) و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) عمل میکنند؛ به این معنا که با استفاده از فناوری بلاکچین، میتوان این داراییها را توکنیزه کرده و آنها را در فضای دیجیتال مبادله کرد.
توکنیزاسیون RWA فرایندی است که طی آن، یک دارایی فیزیکی به یک توکن دیجیتال تبدیل میشود. این توکن نمایندهی مالکیت، ارزش یا دسترسی به آن دارایی در بستر بلاکچین است. به کمک این فناوری، داراییهای واقعی میتوانند در بسترهای غیرمتمرکز معامله شوند، نقدشوندگی بالاتری پیدا کنند و برای طیف وسیعتری از سرمایهگذاران قابل دسترسی باشند.
نمونههایی از داراییهای قابل تبدیل به RWA
در حوزه RWA، طیف متنوعی از داراییها قابلیت توکنیزاسیون دارند. برخی از مهمترین این موارد عبارتاند از:
ارزهای فیات: مانند دلار آمریکا، یورو، پوند انگلیس و سایر ارزهای ملی که بهعنوان پشتوانه برای استیبلکوینها یا ابزارهای مالی دیگر استفاده میشوند.
املاک و مستغلات: شامل زمین، خانه، آپارتمان، مراکز تجاری و سایر داراییهای ملکی که ارزش بالایی داشته و قابلیت تبدیل به توکن را دارند.
کالاها: مانند طلا، نقره، نفت و دیگر منابع طبیعی یا صنعتی که در بازارهای جهانی معامله میشوند.
آثار هنری و کلکسیونی: نقاشیهای معروف، مجسمهها، عتیقهجات و سایر اشیای کلکسیونی که ارزش فرهنگی یا تاریخی دارند.
وسایل نقلیه: از جمله خودروهای لوکس، قایقهای تفریحی یا حتی هواپیما که امکان تقسیم مالکیت و توکنیزاسیون آنها وجود دارد.
مالکیت معنوی: شامل ثبت اختراع، علائم تجاری، حق نشر و سایر داراییهای فکری که در اقتصاد دیجیتال جایگاه مهمی دارند.
اوراق بهادار: مانند سهام شرکتها، اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی که قابلیت ثبت دیجیتال و خرید و فروش در بازارهای توکنیزهشده را دارند.
حقوق و فاکتورها: مانند درآمدهای آتی، قراردادهای اجاره یا بدهیهایی که قابل انتقال و خرید و فروش هستند.
فرآیند توکنیزه کردن RWA
فناوری بلاکچین بستر اصلی برای پیادهسازی توکنیزاسیون در حوزه RWA است. بلاکچین با ارائه ساختاری شفاف، غیرقابل تغییر و غیرمتمرکز، فرآیند مدیریت، انتقال و مالکیت داراییها را سادهتر، سریعتر و امنتر میسازد. از طریق قراردادهای هوشمند، امکان اتوماسیون فرآیندهای مرتبط با دارایی فراهم میشود و اعتماد میان طرفین بدون نیاز به واسطههای سنتی برقرار میگردد. این ویژگیها باعث شدهاند توکنسازی RWA بهسرعت در حال تبدیلشدن به یکی از روندهای اصلی در دنیای مالی باشد.
مراحل کلیدی در فرآیند توکنیزاسیون داراییهای دنیای واقعی
توکنیزه کردن داراییهای واقعی شامل چند مرحله کلیدی و مهم است که در ادامه شرح داده میشود:
۱. رسمیشدن دارایی
پیش از ورود به فضای دیجیتال، لازم است وضعیت دارایی در دنیای واقعی بهطور کامل شفاف و رسمی گردد. این مرحله شامل ارزیابی ارزش بازار دارایی، تأیید مالکیت قانونی، بررسی سوابق مالکیت، شرایط حقوقی و مالیاتی و همچنین وضعیت فیزیکی دارایی است. بهعبارتی، بدون شناسایی دقیق دارایی و جایگاه قانونی آن، امکان توکنسازی قابل اعتماد وجود ندارد.
۲. تعریف مشخصات توکن
در این مرحله، ویژگیهای توکن نماینده دارایی تعریف میشود. این مشخصات شامل مواردی مانند نوع توکن (مثلاً توکن اوراق بهادار یا توکن کاربردی)، استاندارد توکن (مثل ERC-20، ERC-721، یا استانداردهای دیگر)، میزان عرضه، حقوق مالکیتی، سود یا درآمد احتمالی، و نحوه انتقال است. این اطلاعات باید شفاف، مستند و قابل ارزیابی باشد تا اعتماد کاربران و سرمایهگذاران را جلب کند.
۳. انتخاب بلاکچین و طراحی قرارداد هوشمند
در گام بعدی، یک شبکه بلاکچینی مناسب برای میزبانی توکن انتخاب میشود. انتخاب این شبکه باید با توجه به امنیت، مقیاسپذیری، هزینه تراکنش و امکانات توسعه انجام شود. سپس قراردادهای هوشمند طراحی و پیادهسازی میگردند تا فرآیند مالکیت، انتقال، توزیع سود و دیگر ویژگیها بهصورت خودکار و غیرمتمرکز انجام شوند.
۴. ضرب و توزیع توکنها
پس از تعریف کامل ساختار و پیادهسازی قراردادها، توکنهای نماینده داراییهای دنیای واقعی ضرب میشوند. این توکنها ممکن است در بازارهای اولیه به سرمایهگذاران فروخته شوند یا در صرافیهای دیجیتال قابل معامله باشند. فرایند توزیع میتواند شامل فروش مستقیم، حراج یا ارائه از طریق پلتفرمهای تامین سرمایه جمعی باشد.
۵. مدیریت، نظارت و انطباق مداوم
پس از توزیع، باید داراییها بهصورت مداوم مورد نظارت قرار گیرند. حفظ انطباق با قوانین، بررسی بهروزرسانیهای وضعیت دارایی فیزیکی، مدیریت قراردادهای هوشمند و اطمینان از انتقال شفاف مالکیت، از جمله وظایف مهم در این مرحله هستند. همچنین ممکن است برای حفظ اعتماد، گزارشهای دورهای منتشر شود یا از خدمات شخص ثالث برای تأیید اطلاعات استفاده گردد.
انواع توکنهای RWA
در این حوزه، توکنهایی که نمایندهی داراییهای دنیای واقعی هستند، به دو دسته کلی تقسیم میشوند: توکنهای قابل تعویض (Fungible) و توکنهای غیرقابل تعویض (Non-Fungible). هرکدام از این دستهها ویژگیهای خاص خود را دارند و برای نوع خاصی از داراییها بهکار میروند.
۱. توکنهای RWA قابل تعویض
این نوع توکنها دارای ارزش یکسان هستند و هر واحد از آن با دیگری قابل معاوضه است. برای مثال، اگر شما یک توکن داشته باشید و فرد دیگری نیز توکنی از همان نوع، میتوانید بدون هیچ تفاوتی آنها را با هم مبادله کنید.
نمونههای رایج این دسته عبارتند از:
- استیبلکوینها: مانند USDT یا USDC که نمایندهی دلار آمریکا هستند. این توکنها، با پشتوانه واقعی و نسبت یک به یک با ارز فیزیکی در دنیای واقعی طراحی شدهاند و نمونهای از داراییهای دنیای واقعی توکنیزهشده محسوب میشوند.
- توکنهای پشتوانهدار کالا: مانند PAXG یا XAUT که پشتوانهشان طلا است. هر توکن PAXG به اندازهی دقیق یک اونس طلا در خزانههای فیزیکی ارزش دارد و بهطور کامل قابل تعویض است.
این توکنها برای داراییهایی مناسب هستند که ماهیت یکپارچه و قابل تقسیم دارند و در بازار به صورت استاندارد معامله میشوند.
بیشتر بخوانید: استیبل کوین چیست؟ راهنمای کامل برای مبتدیان
۲. توکنهای RWA غیرقابل تعویض
توکنهای غیرقابل تعویض، هرکدام دارای ویژگیها و ارزش منحصر بهفردی هستند و نمیتوان آنها را بهراحتی با یکدیگر معاوضه کرد. این نوع توکنها بیشتر برای داراییهای دنیای واقعی خاص، نادر یا متمایز مورد استفاده قرار میگیرند.
مثالهایی از این نوع عبارتند از:
- آثار هنری و کلکسیونی: مانند یک نقاشی اصل یا مجسمهی خاص که با یک NFT نمایندگی میشود.
- توکنهای املاک: مثلاً یک NFT که مالکیت یک واحد خاص از یک مجتمع مسکونی یا یک ویلای منحصر بهفرد را نمایش میدهد.
- اشیاء لوکس یا نادر: مانند ساعتهای خاص، خودروهای کلاسیک یا وسایل کلکسیونی.
این توکنها اغلب به عنوان «NFTهای دنیای واقعی» شناخته میشوند، چرا که برخلاف NFTهای رایج دیجیتالی (مثل تصاویر یا موزیک)، دارای پشتوانهی فیزیکی و حقیقی هستند.
NFTهای عمومی در برابر توکنهای RWA غیرقابل تعویض
اگرچه NFT ها در ابتدا به عنوان نمایندهی آثار دیجیتال در حوزههای هنری و سرگرمی شناخته شدند، اما مرز میان NFTهای عمومی و توکنهای RWA بهمرور کمرنگتر شده است. اکنون بسیاری از پروژهها از فناوری NFT برای توکنیزه کردن داراییهای دنیای واقعی استفاده میکنند. تفاوت اصلی در اینجاست که توکنهای RWA بهصورت قانونی به دارایی فیزیکی متصل هستند و معمولاً نیاز به پشتوانهی حقوقی و شفاف دارند، درحالیکه NFTهای دیجیتال اغلب نمایندهی مالکیت معنوی بدون اتصال حقوقی به دنیای واقعی هستند.
در نتیجه، شناخت انواع توکنهای حوزه RWA به درک بهتر از نحوه توکنیزهسازی و ساختار داراییهای فیزیکی در فضای بلاکچین کمک میکند. چه به دنبال تنوع در سبد سرمایهگذاری باشید، چه به دنبال توسعه پلتفرمهای جدید، درک تفاوت بین این دو نوع توکن نقش کلیدی در موفقیت خواهد داشت.
اهمیت RWA در امور مالی غیرمتمرکز
در دنیای امروز که تکنولوژی بلاکچین بهسرعت در حال تغییر چهرهی بازارهای مالی است، داراییهای دنیای واقعی جایگاه خاصی در توسعه زیرساختهای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) پیدا کردهاند. این داراییها، به عنوان نمایندگان دیجیتالی داراییهای فیزیکی مانند املاک، طلا، اوراق بهادار و ارزهای فیات، نقش حیاتی در ایجاد پیوندی واقعی میان دنیای سنتی مالی و اکوسیستم غیرمتمرکز ایفا میکنند.
پل ارتباطی بین TradFi و DeFi
یکی از مهمترین مزایای RWAها، تسهیل اتصال بین سیستم مالی سنتی (TradFi) و دنیای غیرمتمرکز DeFi است. این داراییها با توکنیزه شدن و انتقال به بستر بلاکچین، امکان استفاده از داراییهای ملموس در ابزارها و پروتکلهای DeFi را فراهم میکنند. این فرآیند، به DeFi قدرتی میدهد که تا پیش از این به دلیل عدم پشتوانه واقعی، از آن بیبهره بود.
افزایش اعتماد و جذب سرمایهگذاران محافظهکار
بسیاری از سرمایهگذاران سنتی، به دلیل نوسانات شدید و بیپشتوانگی برخی پروژههای کریپتویی، تمایلی به ورود به این فضا ندارند. اما حوزه RWA با ایجاد داراییهایی با پشتوانه واقعی و ملموس، در حال باز کردن درهای جدیدی به روی این دسته از سرمایهگذاران است. ترکیب شفافیت بلاکچین با ثبات داراییهای فیزیکی، یک مدل جذاب و قابل اعتماد از سرمایهگذاری خلق میکند.
فرصتهای نوین مالی
از استفاده به عنوان وثیقه در پروتکلهای وامدهی گرفته تا سرمایهگذاری مشارکتی در املاک و داراییهای کلان، توکنهای RWA در حال خلق فرصتهایی هستند که پیشتر در دسترس همگان نبودند. این تحولات نه تنها نقدشوندگی داراییهای فیزیکی را افزایش میدهد، بلکه جریان سرمایه به سمت DeFi را نیز تسریع میکند.
مزایای کلیدی توکنسازی RWA
توکنسازی RWA نهتنها باعث افزایش دسترسی و نقدشوندگی داراییها میشود، بلکه راه را برای نوآوریهای مالی گسترده در اکوسیستم DeFi هموار میسازد. در این بخش، به مهمترین مزایای توکنسازی RWA میپردازیم و نقش آنها را در آینده امور مالی بررسی میکنیم.
۱. افزایش نقدشوندگی داراییها
توکنسازی داراییهای دنیای واقعی (RWA) این امکان را فراهم میکند که داراییهایی که ذاتاً نقدشوندگی پایینی دارند—مانند املاک یا آثار هنری—بهراحتی در بازارهای دیجیتال معامله شوند. این فرآیند به دارندگان اجازه میدهد بدون نیاز به فروش کامل یک دارایی، بخشی از آن را به صورت توکن قابل معامله تبدیل کنند. چنین قابلیتی، جریان سرمایه را تسهیل کرده و بازارهای مالی را پویاتر میسازد.
۲. دسترسی جهانی به سرمایهگذاری
یکی از بزرگترین مزایای توکنسازی RWA، فراهم آوردن امکان مشارکت سرمایهگذاران از سراسر جهان در داراییهایی است که پیشتر فقط در دسترس افراد خاص یا سرمایهگذاران محلی بود. از طریق این فناوری، افراد میتوانند با مقادیر کوچک، در پروژههای بزرگ مانند خرید ملک یا سرمایهگذاری در طلا مشارکت داشته باشند. این امر حوزه RWA را به بستری فراگیرتر و دموکراتیکتر برای سرمایهگذاری تبدیل میکند.
۳. شفافیت و امنیت بیشتر از طریق بلاکچین
استفاده از فناوری بلاکچین در توکنسازی داراییهای دنیای واقعی باعث افزایش شفافیت و امنیت اطلاعات میشود. تمام جزئیات مربوط به مالکیت، معاملات و سوابق انتقال به صورت دائمی و تغییرناپذیر در زنجیره بلوک ثبت میگردند. این ویژگی اعتماد سرمایهگذاران را جلب کرده و ریسک تقلب یا دستکاری را تا حد زیادی کاهش میدهد.
۴. کاهش هزینههای واسطهگری
در ساختارهای سنتی، ثبت مالکیت، انتقال داراییها یا انجام معاملات معمولاً نیازمند حضور واسطههایی مانند دفاتر ثبت رسمی، کارگزاران یا بانکهاست که باعث افزایش هزینه و پیچیدگی میشوند. توکنسازی RWA این فرایندها را بهصورت خودکار و از طریق قراردادهای هوشمند انجام میدهد و با حذف واسطهها، هزینهها را کاهش و کارایی را افزایش میدهد.
۵. افزایش بهرهوری سرمایههای راکد
توکنسازی باعث میشود داراییهایی که معمولاً راکد هستند، به ابزارهای فعال مالی تبدیل شوند. بهعنوان مثال، میتوان از یک ملک توکنیزهشده بهعنوان وثیقه برای دریافت وام در پلتفرمهای DeFi استفاده کرد. این کاربرد، به سرمایهگذاران اجازه میدهد بدون فروش دارایی، از آن برای تأمین مالی استفاده کنند؛ موضوعی که به بهرهوری بیشتر سرمایهها در حوزه RWA میانجامد.
۶. تنوع بخشی به پرتفوی در فضای رمزارز
سرمایهگذاری در این حوزه به سرمایهگذاران رمزارزی این امکان را میدهد که پرتفوی خود را متنوع کرده و ریسک خود را کاهش دهند. در حالی که بازار کریپتو به نوسانات شدید شهرت دارد، توکنهای RWA که پشتوانه فیزیکی دارند، ثبات بیشتری ارائه میدهند و نقطه تعادل مناسبی در ترکیب داراییها بهشمار میآیند.
چالشها و خطرات توکنسازی داراییهای دنیای واقعی
اگرچه توکنسازی داراییهای دنیای واقعی فرصتهای چشمگیری برای تحول در دنیای سرمایهگذاری و مالی غیرمتمرکز فراهم کرده، اما بدون چالش نیست. این فرآیند نوآورانه در عین مزایا، با موانع فنی، حقوقی و اقتصادی روبرو است که در صورت نادیده گرفتن، میتواند تأثیرات منفی قابل توجهی بر این حوزه و اعتماد عمومی به آن داشته باشد. در ادامه به مهمترین خطرات و چالشهایی که فعالان این بازار باید مدنظر قرار دهند، میپردازیم.
۱. چالشهای قانونی و نظارتی
یکی از اصلیترین موانع توکنسازی داراییهای دنیای واقعی، نبود چارچوبهای قانونی شفاف در بسیاری از کشورهاست. قوانین مربوط به مالکیت، ثبت دارایی، احراز هویت و مالیات هنوز برای فضای بلاکچین بهروزرسانی نشدهاند. این مسئله باعث بلاتکلیفی پروژهها و ریسکهای حقوقی برای سرمایهگذاران میشود.
۲. مسائل مربوط به ارزیابی و اعتبارسنجی دارایی
تعیین ارزش دقیق داراییهای فیزیکی قبل از تبدیل به توکن، بهویژه در بازارهای پرنوسان یا غیر شفاف، میتواند دشوار باشد. خطای ارزیابی یا سوءاستفاده از اطلاعات میتواند اعتماد به کل اکوسیستم RWA را خدشهدار کند. نبود استانداردهای معتبر ارزیابی، ریسک ورود داراییهای بیارزش به بازار را افزایش میدهد.
۳. پیچیدگیهای فنی و امنیتی
روند ایجاد، ذخیره و انتقال توکنهای RWA نیازمند قراردادهای هوشمند پیچیده و سیستمهای فنی ایمن است. خطاهای برنامهنویسی، هک یا حملات سایبری میتوانند منجر به از دست رفتن داراییها یا مختل شدن عملکرد پروژهها در حوزه RWA شوند. همچنین کاربران عادی ممکن است در تعامل با این فناوریهای پیچیده دچار سردرگمی شوند.
۴. چالشهای مربوط به مالکیت و انطباق حقوقی
در بسیاری از موارد، اثبات اینکه یک توکن RWA واقعاً مالکیت قانونی یک دارایی فیزیکی را منتقل میکند، هنوز محل ابهام است. این عدم تطابق بین مالکیت توکنیزهشده و وضعیت قانونی آن میتواند در مراجع قضایی مشکلساز شود. همچنین چالشهایی مانند ارث، مصادره دارایی یا انتقال بینالمللی نیز در این زمینه مطرحاند.
۵. نقدشوندگی محدود در برخی بازارها
اگرچه هدف از توکنسازی افزایش نقدشوندگی داراییهاست، اما در عمل بسیاری از این توکنها هنوز بازار فعال و قابلاتکایی ندارند. نبود حجم معاملات کافی یا نبود بازار ثانویه میتواند دارندگان توکن را با مشکل فروش یا انتقال مواجه کند، بهویژه در داراییهایی با تقاضای محدود یا خاص.
۶. مشکلات مرتبط با اعتماد عمومی
از آنجا که توکنسازی RWA موضوعی نسبتاً جدید است، بسیاری از سرمایهگذاران سنتی هنوز اعتماد کافی به این فناوری ندارند. پروژههایی که وعدههای غیرواقعی میدهند یا فاقد شفافیت هستند، میتوانند باعث ایجاد بدبینی گسترده به کل حوزه RWA شوند. ایجاد استانداردهای صنعتی و نهادهای اعتبارسنجی میتواند تا حدودی این چالش را برطرف کند.
پیشرفتهای اخیر در حوزه RWA
در سال ۲۰۲۵، توکنسازی داراییهای دنیای واقعی (RWA) به مرحلهای از بلوغ و پذیرش نهادی رسیده است که نشاندهنده گذار از فاز آزمایشی به زیرساختی پایدار در بازارهای مالی است. در ادامه، به مهمترین پیشرفتهای اخیر در این حوزه میپردازیم:
ورود نهادهای مالی سنتی به حوزه توکنسازی
شرکتهای سرمایهگذاری بزرگ مانند BlackRock، Fidelity و Franklin Templeton با همکاری پلتفرمهایی نظیر Ondo Finance، داراییهایی مانند اوراق قرضه دولتی را بهصورت توکن درآوردهاند. برای مثال، BlackRock با مشارکت Ondo Finance، صندوقهای بازار پول خود را توکنیزه کرده و در بلاکچین عرضه کرده است.
پیشرفت در قابلیتهای بینزنجیرهای
Chainlink با راهاندازی Cross-Chain Interoperability Protocol، امکان انتقال داراییهای توکنیزهشده بین بلاکچینهای مختلف را فراهم کرده است. این پروتکل بهتازگی در بلاکچین Solana فعال شده و دسترسی به بیش از ۱۹ میلیارد دلار دارایی را ممکن ساخته است.
همکاریهای بینالمللی برای تسهیل سیاستهای پولی
بانک فدرال نیویورک و بانک تسویه حسابهای بینالمللی (BIS) در پروژهای مشترک به نام Project Pine، امکان اجرای سیاستهای پولی در سیستمهای مالی توکنیزهشده را بررسی کردهاند. این مطالعه نشان داده است که بانکهای مرکزی میتوانند با استفاده از قراردادهای هوشمند، سیاستهای پولی را بهصورت مؤثر در سیستمهای غیرمتمرکز اجرا کنند.
تلاش برای چارچوبهای قانونی شفافتر
شرکت Robinhood پیشنهادی به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) ارائه داده است تا چارچوبی ملی برای توکنسازی داراییهای واقعی ایجاد شود. این پیشنهاد شامل راهاندازی پلتفرمی جدید برای معاملات داراییهای توکنیزهشده است.
معرفی ۵ توکن برتر در حوزه داراییهای دنیای واقعی
توجه: این مقاله صرفاً جنبه اطلاعرسانی دارد و وبسایت پینگی هیچگونه توصیهای برای ورود یا خروج از پروژههای مختلف ارائه نمیدهد. مسئولیت کلیه تصمیمات سرمایهگذاری، بهطور کامل بر عهده کاربر است.
۱. Avalanche
Avalanche (با توکن AVAX) یک پلتفرم بلاکچین لایه اول و بسیار مقیاسپذیر است که در سپتامبر ۲۰۲۰ راهاندازی شد. این پلتفرم با معماری منحصربهفرد و استفاده از پروتکل اجماع Avalanche، امکان انجام هزاران تراکنش در ثانیه با تأخیر بسیار کم را فراهم میکند. Avalanche زیرساختی قدرتمند برای توسعه قراردادهای هوشمند، اپلیکیشنهای غیرمتمرکز (dApps) و توکنسازی داراییهای واقعی (RWA) ارائه میدهد و از چندین زیرشبکه (subnets) برای پشتیبانی از پروژههای مختلف بهره میبرد. این قابلیتها، Avalanche را به گزینهای محبوب برای توکنسازی داراییهای سنتی مانند املاک، اوراق قرضه و حتی داراییهای نهادی تبدیل کرده است. ارزش بازار AVAX در حال حاضر حدود ۷.۶۷ میلیارد دلار است و در زمره بزرگترین پروژههای فعال در اکوسیستم بلاکچین قرار دارد.
۲. Chainlink
Chainlink یکی از حیاتیترین پروژههای زیرساختی در اکوسیستم بلاکچین است که از سال ۲۰۱۷ فعالیت خود را آغاز کرده و با ارائه اوراکلهای غیرمتمرکز، نقش کلیدی در اتصال دادههای دنیای واقعی به قراردادهای هوشمند ایفا میکند. این پروژه با فراهمکردن دسترسی ایمن و قابل اعتماد به دادههایی نظیر قیمت داراییها، آبوهوا، نتایج ورزشی و اطلاعات مالی، امکان توکنیزه کردن داراییهای دنیای واقعی (RWA) را به صورت دقیق و بهروز فراهم کرده است.
Chainlink همچنین با راهاندازی Chainlink CCIP و پشتیبانی از توکنسازی اوراق قرضه و داراییهای واقعی، به یکی از بازیگران اصلی در حوزه RWA تبدیل شده است. توکن LINK به عنوان ابزار پرداخت و پاداش در شبکه استفاده میشود و ارزش بازار آن در حال حاضر حدود ۹.۲ میلیارد دلار است که Chainlink را در میان پروژههای برتر دیفای و RWA قرار میدهد.
۳. MakerDAO
MakerDAO یکی از قدیمیترین و مهمترین پروژههای حوزه RWA در دنیای دیفای است که فعالیت خود را از سال ۲۰۱۷ آغاز کرده است. این پروژه بر بستر اتریوم راهاندازی شده و پشتوانه توکن استیبلکوین غیرمتمرکز DAI محسوب میشود. MakerDAO با استفاده از سیستم وامدهی مبتنی بر وثیقه، به کاربران اجازه میدهد داراییهایی مانند ETH، USDC و حتی داراییهای دنیای واقعی را وثیقهگذاری کرده و در ازای آن DAI دریافت کنند.
این پروژه از پیشگامان ورود داراییهای سنتی به حوزه دیفای بوده و در سالهای اخیر تمرکز بیشتری بر توکنسازی داراییهای فیزیکی مانند اوراق قرضه و کالاها داشته است. ارزش بازار توکن حاکمیتی آن یعنی MKR در حال حاضر حدود ۲.۳ میلیارد دلار است و همچنان یکی از پرنفوذترین پروژههای دیفای با سابقهای درخشان در مدیریت غیرمتمرکز محسوب میشود.
۴. Synthetix
Synthetix یک پروتکل مالی غیرمتمرکز (DeFi) بر بستر اتریوم است که از سال ۲۰۱۸ فعالیت خود را آغاز کرده و تمرکز اصلی آن روی ایجاد و معامله داراییهای مصنوعی یا سنتتیک (Synthetic Assets) است. این داراییها نسخههای توکنیزهشدهای از داراییهای واقعی مانند ارزهای فیات، کالاها، سهام و حتی شاخصهای مالی هستند که بدون نیاز به مالکیت فیزیکی، امکان معامله آنها را در بلاکچین فراهم میکنند. توکن حاکمیتی Synthetix با نماد SNX به عنوان وثیقه برای تولید این داراییهای سنتتیک استفاده میشود.
این پروژه نقش قابل توجهی در توسعه و گسترش حوزه RWA دارد، چرا که بستری منعطف برای بازآفرینی داراییهای دنیای واقعی به صورت دیجیتال ارائه میدهد. در حال حاضر، ارزش بازار توکن SNX حدود ۸۰۰ میلیون دلار است و این پروژه به عنوان یکی از بازیگران مهم در پل زدن بین بازارهای مالی سنتی و دیفای شناخته میشود.
۵. IOTA
IOTA یک پروژه بلاکچینی نوآورانه است که در سال ۲۰۱۵ تأسیس شد و بهطور رسمی در سال ۲۰۱۷ با عرضه شبکه اصلی خود آغاز به کار کرد. برخلاف بلاکچینهای سنتی، IOTA از یک ساختار داده منحصربهفرد به نام Tangle استفاده میکند که مقیاسپذیری بالا، کارمزد نزدیک به صفر و پردازش سریع تراکنشها را ممکن میسازد. این پروژه در ابتدا برای اینترنت اشیا (IoT) طراحی شده بود، اما در سالهای اخیر تمرکز خود را به سمت توکنسازی داراییهای دنیای واقعی (RWA) و اتصال اقتصاد سنتی به وب ۳ نیز گسترش داده است.
IOTA در قالب همکاری با نهادهای دولتی و پروژههای بزرگ مانند اتحادیه اروپا، سعی دارد زیرساختی شفاف و کارآمد برای انتقال داده و ارزش ایجاد کند. توکن اصلی این شبکه با نماد IOTA شناخته میشود و در حال حاضر ارزش بازار آن حدود ۰.۸ میلیارد دلار است.
جمعبندی
توکنسازی داراییهای واقعی (RWA) دیگر یک مفهوم آیندهنگرانه نیست، بلکه بخشی جدی از تحول مالی امروز است. این فناوری با تبدیل داراییهای ملموس به توکنهای دیجیتال، پلی مؤثر میان اقتصاد سنتی و امور مالی غیرمتمرکز ایجاد کرده است. مزایایی مانند افزایش شفافیت، دسترسی جهانی و کارایی بالاتر، باعث شده RWAها به گزینهای جذاب برای سرمایهگذاران نهادی و خرد تبدیل شوند. هرچند چالشهایی همچون نظارت قانونی و احراز مالکیت هنوز پابرجاست، اما با رشد پروژهها و ورود بازیگران بزرگ، آیندهای قدرتمند برای حوزه RWA در چشمانداز اقتصاد دیجیتال ترسیم شده است.